Chương trình hạnh phúc quanh ta số 36        

Nhạc hiệu quảng bá chương trình:

MC1: Quý vị và các bạn đang nghe chương trình Hạnh phúc quanh ta đang được phát sóng trên kênh phát thanh tần số 92,5Mgz và trên kênh facebook Đài PTTH Quảng Trị.

MC2: Chương trình được phát sóng vào 16h30 phút thứ 3 hàng tuần. Hãy cùng sẽ chia về những điều bình dị làm nên hạnh phúc quanh ta.

MC1: Hạnh phúc quanh ta, kết nối và chia sẻ.

Số 36: Hương vị quê nhà

Thái Hiền xin kính chào QV thính giả thân thuộc của chương trình hạnh phúc quanh ta.

Quý vị và các bạn thân mến! Hẳn là tất cả chúng ta ai ai cũng thuộc lòng câu ca dao:

Anh đi anh nhớ quê nhà,

Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương

Vâng dù ai đi ngược về xuôi dư vị ẩm thực làng quê Việt vẫn luôn chiếm trọn tin yêu của, gợi nhớ về những kỷ niệm của mỗi người. Nhiều người xa quê vẫn thường nói với nhau rằng không gì tuyệt vời và hạnh phúc hơn và ở chốn đất khách mà được thưởng thức đúng hương vị của một món ăn quê hương.

Vâng, những món ăn quê đôi khi chỉ giản đơn là bát canh rau muống, dĩa rau lang luộc hay chén mắm cà thôi cũng đủ mang lại niềm hạnh phúc cho bao người.

Chương trình hạnh phúc quanh ta tuần này, mời QV & các bạn cùng chúng tôi chia sẻ cảm nhận về những món ăn quê như thế.

Và vị khách mời sẽ đồng hành cùng chương trình, xin giới thiệu nhà giáo Nguyễn Văn Thảo Nguyên.

Trước tiên, xin cảm ơn thầy đã nhận lời tham gia chương trình.

KM trả lời

Thầy Thảo Nguyên thân mến! Có lẽ chỉ cần nhắc đến hương vị quê nhà thôi thì thầy đã có rất nhiều điều muốn chia sẻ đúng không ạ?

KM trả lời

Vâng, và giữa thời tiết se se lạnh như hiện nay thì không gì tuyệt vời hơn là được thưởng thức một tô cháo vạt giường, một món ăn mang đậm hương vị của vùng đất Quảng Trị đúng không ạ. Sau đây mời thầy Thảo Nguyên cùng Qv thính giả cùng lắng nghe những chia sẻ của một người Quảng Trị xa quê về món ăn đặc biệt này nhé!

Nhạc cắt Câu chuyện cuộc sống

Tôi trở về Quảng Trị đúng mùa mưa. Mùa của những cơn lũ đục ngầu tàn phá đồng lúa, hoa màu. Mùa mưa ở Quảng Trị cũng là mùa mà mẹ và chị tôi bôn ba bán dăm con cá, con tôm bắt được từ đầm phá… Mùa của những đôi chân lấm lem bùn đất, những đêm trằn trọc khó ngủ vì tiếng sấm, tiếng mưa rô%3ḅn rã trên mái tôn. Nhưng dù ngày nắng hay mưa, dân làng tôi vẫn giữ thói quen dâ%3ḅy sớm và đi ăn cháo… vạt chờng.

Cháo vạt chờng (vạt giường hay còn gọi là bánh canh) tuy là mô%3ḅt món ăn khá quen thuô%3ḅc ở nhiều vùng nhưng lại được biến tấu đôi chút để trở thành món ăn riêng biê%3ḅt ở quê tôi. Món ăn này đặc biệt đến mức mà trong bút ký của mình, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dành nhiều trang viết như thế này:

“Hành động tiêu biểu cho toàn bộ nghệ thuật ẩm thực Quảng Trị là nấu cháo vạt giường. Món cháo này tuy đơn giản nhưng rốt cuộc cũng tuỳ thuộc vào bàn tay chế biến của mỗi người. Người ta nói "bà Phan là một tay sát cháo vạt giường cự phách" nhất Đông Hà có nghĩa rằng "bà Phan là người nấu cháo vạt giường ngon" nhất thị xã. Quả vậy, những thanh bột hình vạt giường có tính quyết định đối với sự ngon dở của nồi cháo. Trước hết là cách pha bột: nếu pha loãng thì vạt giường sẽ dính vào răng rất khó nhai. Chẳng những vạt giường phải đúng quy cách của nó mà nước nấu cháo múc ở giếng nào, con cá nấu cháo sống ở cánh đồng nào, tất cả hương vị đất đai thổ nhưỡng ấy đều có ảnh hưởng đối với cháo vạt giường. Vì vậy mới nói "bà Phan là một tay sát cháo vạt giường cự phách". Trời lạnh buốt xương, ngủ dậy ngồi co hai chân lên giường, bưng tô cháo vạt giường húp nghe dậy mùi tiêu thơm lừng, toát cả mồ hôi nơi sống lưng, ấy là cái thú bậc nhất trần gian của người Quảng Trị.

Cháo vạt giường nổi tiếng khắp Quảng Trị nhưng chỉ ở địa bàn Diên Sanh, huyện Hải Lăng cháo vạt giường mới đạt đến mức độ tuyệt chiêu của nó. Người ta bảo "chưa mê cháo vạt giường Diên Sanh chưa phải là dân Quảng Trị". Dù ở đâu cũng chừng ấy bột, mức nước, đồ gia vị, ở đâu cũng chừng ấy con cá lóc mà không hiểu tại sao ở Diên Sanh, món cháo vạt giường lại ngon đến như vậy, như thuộc về một đẳng cấp khác. Đủ để mùi vị xao xuyến cả một đời người; dẫu có đi định cư ở nước ngoài khi về Sài Gòn cũng nhất thiết lấy một tấm vé máy bay bay ra miền Trung để nếm lại hương vị bát cháo vạt giường thơm lừng nơi cố quận. Cái ngon của cháo vạt giường Diên Sanh mãi mãi là một bí ẩn thuộc về trời đất, mãi mãi là điều bí mật của một vùng đất.

Nhớ kỳ lễ tết có bạn trong Huế ra chơi, trời thì lạnh rây rây. Năm bảy đứa chúng tôi đạp xe từ thị xã Quảng Trị về Diên Sanh ăn cháo vạt giường, dù ở thị xã cũng có món xôi - lòng thả rất nổi tiếng. Vừa đạp xe đến chợ Diên Sanh, nghe bay lên mùi xào nấu đã thấy ngậm ngùi! Bát cháo vạt giường ở Diên Sanh quả là danh bất hư truyền, bạn tôi cho rằng dẫu phải đi máy bay từ Mỹ về đây cũng không uổng công.

Vâng, món cháo vạt giường được làm từ chính những sản vật của vùng quê Quảng Trị nghèo khó, có hạt tiêu cay, có hương mém lá, có vị ngọt của cá đồng quê… cũng chính vì thế mà món ăn này luôn gợi nhớ, gợi thương trong lòng bao người con Quảng Trị và tôi cũng thế. Khi xa quê, đến với Sài Gòn, nơi đời sống ẩm thực cũng nhộn nhịp không kém. Nhưng vẫn thấy tiếc vì không thể nếm được món cháo vạt giường đặc trưng như ở quê tôi. Bởi thế dù được thưởng thức những món ngon khác thì tôi thấy nao lòng vì nhớ nhà, nhớ quê, nhớ những cơn mưa vẫn đang rả rích ở miền quê xa lắc, và nhớ hương ném bay xua tan cái lạnh giá của cơn mưa đầu mùa….

Vâng thưa quý vị và các bạn! Thưa thầy Thảo Nguyên, một chia sẻ đầy cảm xúc đúng không ạ. Và khi nghe những chia sẻ này thì thầy có cảm xúc như thế nào?

KM trả lời

Và hẵn rằng không chỉ là món cháo vạt giường mà Quảng Trị chúng ta có một văn hóa ẩm thực với nhiều món ăn ngon, độc đáo nữa. Thầy có thể chia sẻ 1 chút về những món ăn mang đậm hương vị của Quảng Trị được không ạ?

KM trả lời

Và thầy cảm nhận như thế nào về những món ăn dân dã, những sản vật của quê hương Quảng Trị.

KM trả lời

Với riêng thầy thì trong các món ăn quê nhà thầy thích món ăn nào nhất?

KM trả lời

Và hẵn rằng những lúc xa quê thầy lại cồn cào nhớ về món ăn quê nhà đúng không ạ. Thầy có thể chia sẻ 1 chút những kỷ niệm của thầy gắn với một món ăn quê mà thầy yêu thích?

KM trả lời

Rất nhiều người xa quê đã chia sẻ rằng, xa quê, nếu được ăn một món ăn đúng vị của quê nhà thì đó chính là hạnh phúc. Cảm xúc ấy chỉ những người xa quê mới thấu hiểu được. Thưa thầy Thảo Nguyên, khi nghe những chia sẻ này thầy có suy nghĩ như thế nào?

KM trả lời

Vâng và các món ăn quê luôn theo suốt cuộc đời của mỗi người và gợi lên trong mỗi người rất nhiều kỷ niệm, nhiều cảm xúc. Thầy có suy nghĩ như vậy không?

KM trả lời

Và có một người bạn, một người thân xa quê nào mà thầy muốn được cùng đàm đạo, cùng ôn lại những kỷ niệm xưa cũ cùng gắn bó với món ăn quê hương không ạ?

KM trả lời

Vâng và ngay sau đây chúng ta sẽ cùng kết nối với…. một người bạn của thầy Thảo Nguyên để lắng nghe những chia sẻ của ông/bà… về những nổi nhớ quê hương.

Kết nối

( Trò chuyện, chia sẻ của một người xa quê về món ăn quê nhà )

Vâng, quả thật là rất xúc động. Có thể nói với những người xa quê, thổn thức trong họ là nỗi nhớ da diết bữa cơm quê dân dã, chân chất vị quê hương, và quả thật không gì hạnh phúc hơn, ấm áp hơn khi ngồi bên mâm cơn đủ đầy các thành viên trong gia đình, quây quần trên chiếc chiếu hoa đầm hồn quê xứ, khói tỏa bàng bạc quấn quýt giữa những khuôn mặt ánh lên niềm hạnh phúc, bình yên đúng không thưa thầy?

KM trả lời

Theo thầy thì tình yêu đối với ẩm thực quê nhà chỉ có ở những người lớn tuổi, còn đối với thế hệ trẻ ngày nay thì họ có quá nhiều sự lựa chọn, chưa kể có nhiều bạn trẻ còn chia sẻ là họ thích những món ăn của Hàn, của Nhật… hơn nữa. Thầy có suy nghĩ như thế nào trước thực tế này?

KM trả lời

Và để kết thúc chương trình hôm nay thì thầy có điều gì muốn chia sẻ đến thính giả đang nghe đài và những bạn trẻ?

KM trả lời

Nhân đây Thầy có câu thơ hay nào về món ăn quê nhà muốn dành tặng cho quý vị thính giả không ạ?

KM trả lời

Xin cảm ơn Thầy Thảo Nguyên đã tham gia và chia sẻ cùng chương trình.

Quý vị và các bạn thân mến! Món ăn quê hương xứ sở giản dị, mộc mạc mà có lại gợi nhớ, gợi thương biết bao người. Đôi khi chỉ được về nhà ăn một bữa cơm đạm bạc mẹ nấu cũng đủ khiến lòng mình xoa dịu những chông chênh, va vấp, mà nương níu trong vành nôi quê xứ êm giấc ca dao. Không dưng, mọi bức bối, hẫng hụt nơi phố xá gói trọn trong hai chữ: Yên bình. Nỗi nhớ quê xứ nồng hậu cũng bắt đầu từ những điều giản dị, chân phương như thế.

Nhạc bài hát Còn thương rau đắng mọc sau hè