Thơ 10/4
Danh mục
Đến với Bài thơ hay
NỘI DUNG
Lời dẫn : Thơ 10/4 -Đến với bài thơ hay (pt): đón nghe ptv nhớ đọc Mời quý thính giả đón nghe ct văn nghệ pt có tên "Đến với bài thơ hay". Trong ct này, chúng tôi muốn giới thiệu một bài thơ hay được nhiều người yêu thích của thi sĩ Nguyễn Khoa Điềm, ct được phát sóng vào ngày CN : 10/4, vào lúc 11g 20 và 16g50 , ct này do pv Xuân Dũng thực hiện, Việt Thanh biên tập và dàn dựng, mời quý vị và các bạn đón nghe. -Ptv dẫn: Thưa quý vị và các bạn ! Trong ct tuần này, chúng ta cùng cảm nhận một sáng tác nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, bài của Xuân Dũng, mời quý vị và các bạn cùng theo dõi. -Qúy thính giả vừa theo dõi ct, ct này do Việt Thanh bt, với sự tham gia thực hiện của...thân ái chào tạm biệt.

                 BÀI THƠ "ĐẤT NƯỚC" CỦA NGUYỄN KHOA ĐIẾM.

 

                                                                                                 (Xuân Dũng)

   Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm sáng tác khá nhiều nhưng nổi tiếng nhất là bài thơ "Đất nước". Tác phẩm này đã được chọn đưa vào giảng dạy trong nhà trường phổ thông.

   Bài thơ là một chương trong trường ca "Mặt đường khát vọng".  Mở đầu bài thơ là cảm hứng lịch sử và dân gian hòa quyện với nhau:

   Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi

   Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa...” mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết tròng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu

   Đất là nơi Chim về

Nước là nơi Rồng ở

Lạc Long Quân và Âu Cơ

Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng

Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”
Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi”
Thời gian đằng đẵng
Không gian mệnh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Những ai đã khuát
Những ai bây giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau

  Hằng năm ăn đâu làm đâu

Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ

   Bài thơ cứ xoay quanh trục cảm hứng về đất nước và khái niệm đất nước được xướng lên tha thiết, có nhiều cách định nghĩa về đất nước bằng thơ, bằng cảm hứng lịch sử, địa lý, văn học dân gian và sinh hoạt:

   Năm tháng nào cũng người người lớp lớp

Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta

Cần cù làm lụng

Khi có giặc người con trai ra trận

Người con gái trở về nuôi cái cùng con

Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh

Nhiều người đã trở thành anh hùng

   Cảm hứng anh hùng ca về truyền thống chống ngoại xâm bảo vệ đất nước gìn giữ giang sơn, về chiến tranh nhân dân, anh hùng trong sản xuất, anh hùng trong chiến đấu mà vẫn bình dị, gần gũi đã làm nên dáng hình đất nước:

   Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm

Có nội thù thì vùng lên đánh bại

Để Đất nước này là Đất nước Nhân dân

Đất nước của Nhân dân, Đất nước của ca dao thần thoại

   Bởi đất nước là của chung, là của nhân dân thông minh, cần cù, anh dũng và nghĩa tình sáng tạo nên, vì vậy ai cũng thấy bóng dáng mình trong dáng hình đất nước lớn lao mà gần gụi, thiêng liêng mà nhưng không hề xa cách, trái lại luôn hiện hữu trong trái tim của con Lạc cháu Hồng:

   Ôi những dòng sông bắt nước từ đâu

Mà khi về Đất nước mình thì bắt lên câu hát

Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác

Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi

  Cảm hứng đất nước cứ trải dài tưởng như không bao giờ chấm dứt, chiều sâu của lịch sử, của văn hóa, của truyền thống cứ hiện lên với vẻ đẹp thật chân chất, giản dị như chính con người và truyền thống Việt Nam:

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng Đất tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo giúp cho Đất Nước mình núi Bút, non Nghiên.
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hoá núi sông ta...

   Đất nước vừa lớn lao lại vừa cụ thể, vừa cao cả lại vừa thân thuộc nên tình yêu sâu nặng có thể nào nói hết. Nhà thơ đã đưa chúng ta đi thăm đất nước, ngắm nhìn đất nước, suy ngẫm về đất nước, tự hào về đất nước, tổ quốc Việt Nam.

   Những địa danh trôi từ thuở xa xôi
Trôi bằng máu và trôi bằng nước mắt
Đã đọng lại thành tên ngươi, tên đất
Bao năm rồi suốt mặt pha, triền sông
Nhưng không có con người nào đã trôi hết sâu nông

   Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã có một tác phẩm xứng đáng về đất nước được nhiều thế hệ nhớ và yêu thích. Một tác phẩm nổi tiếng vượt qua được lớp bụi khắc nghiệt của thời gian mà sáng lên vẻ đẹp của thi ca đích thực.

 

  (Đoạn tiếp theo ngâm thơ Minh Ngọc, đánh đàn Thanh Hương bài "Đất nước" Nguyễn Khoa Điềm)

File đính kèm:
File Video :
Người tạo Ngày tạo Người duyệt Ngày duyệt
Phạm Xuân Dũng 04/04/2022 17:12 Lê Vĩnh Nhiên 06/04/2022 14:17

Các sản phẩm khác

Đài phát thanh - Truyền hình Quảng Trị
Địa chỉ: 105/2 Nguyễn Trãi, Phường 1, Thành phố Đông Hà