BÀI THƠ "TA ĐI TỚI" CỦA TỐ HỮU.
(Xuân Dũng)
Trong thi ca cách mạng hiện đại thì tác phẩm "Ta đi tới" của nhà thơ lớn Tố Hữu có một vị trí khá đặc biệt bởi khả năng khái quát và dự cảm của bài thơ. Chưa kể giọng điệu trữ tình, hào sảng, giàu chất chính luận của phong cách thơ Tố Hữu.
Ta đi giữa ban ngày, một khẳng định bằng thơ của tác giả, không còn cảnh hoạt động bí mật khi hòa bình trở lại, đó là thành quả vô cùng lớn lao của kháng chiến được thể hiện thật giản dị và cụ thể: ta đi giữa ban ngày, nhưng để được như vậy là không biết bao nhiêu máu xương và những mất mát mới làm nên chiến thắng. Cũng chính nhà thơ đã từng thốt lên : "Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay/Qua sông nhớ suối, có ngày nhớ đêm..."
Đến hôm nay đường xuôi về biển
Mới tinh khôi màu đất đỏ tươi
Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!
Ai về với quê hương ta tha thiết
Sông Hương, Bến Hải, Cửa Tùng...
Trong niềm vui hòa bình, tác giả không quên nhắc đến những địa danh của bên kia giới tuyến như sông Hương, Bến Hải, Cửa Tùng. Bởi đó cũng là máu của máu Việt Nam, thịt của thịt Việt Nam và máu chảy ruột mềm. Cuộc đấu tranh thống nhất non sông vẫn phải được tiếp tục, niềm tin son sắt là chẳng thể bị phai mòn.
Ai vô đó, với đồng bào, đồng chí
Nói với Nửa - Việt Nam yêu quý
Rằng: nước ta là của chúng ta
Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa!
Chúng ta, con một cha, nhà một nóc
Thịt với xương, tim óc dính liền.
Đúng vậy, Nam-Bắc là con một nhà, chung một nguồn cội, nên dù thế nào vẫn không thể xa lìa nhau, dù thế nào cũng vẫn phải tìm về với nhau, cho dẫu phải qua trăm núi vạn đèo, phải chịu muôn vàn gian khổ, hy sinh. Không có gì quý hơn độc lập, tự do như chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định chân lý bất hủ. Mà đã là chân lý thì vạn kiếp không sai, và đó là kim chỉ nam để muôn người Việt Nam càng vững tin, vượt qua cam go, thử thách, để sống và chiến đấu cho một đất nước không còn chia cắt, không còn cảnh ngày Bắc đêm Nam, không còn giới tuyến trên mặt đất và trong cả lòng người. Có vậy mới tạo được niềm tin tất thắng.
Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
Dù ai rào giậu ngăn sân
Lòng ta vẫn giữ là dân Cụ Hồ!
Ta đi tới là nghĩa đen và cao hơn là nghĩa bóng của dân tộc Việt Nam luôn đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác trong trường chinh vệ quốc. Càng đi tới, càng lớn mạnh, càng đi tới, càng lạc quan tin tưởng, càng đi tới, càng tự hào phơi phới. Đó là tư thế Việt Nam trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên đấu tranh vì độc lập, tự do và thống nhất đất nước. Trong mưa bom bão đạn, trong mịt mù khói lửa, triệu người như một nắm lấy tay nhau, quyết không lùi một bước, với dạ sắt gan vàng mà làm nên chiến thắng.
Ta đã lớn lên rồi trong khói lửa
Chúng nó chẳng còn mong được nữa
Chặn bàn chân một dân tộc anh hùng.
Những bàn chân từ than bụi, đầy bùn
Đã bước dưới mặt trời cách mạng.
Những bàn chân của Hóc Môn, Ba Tơ, Cao Lạng
Lừng lẫy Điện Biên, chấn động địa cầu
Những bàn chân đã vùng dậy đạp đầu
Lũ chúa đất xuống bùn đen vạn kiếp!
Chúng ta đi tới, tiếp tục đi tới cho đến khi đạt được thắng lợi cuối cùng, không sờn lòng, nản chí, không nao núng tim gan, băng qua bom đạn, đói khát, bệnh tật để thống nhất non sông, thu giang sơn về một mối. Mỗi bước đi là mỗi bước tự hào và càng hun đúc ý chí tiến công, càng trui rèn tinh thần kiên cường, bất khuất quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh.
Ta đi tới, trên đường ta bước tiếp,
Rắn như thép, vững như đồng.
Đội ngũ ta trùng trùng điệp điệp
Cao như núi, dài như sông
Chí ta lớn như biển Đông trước mặt!
Ta đi tới, không thể gì chia cắt
Mục Nam Quan đến bãi Cà Mau
Trời ta chỉ một trên đầu
Bắc Nam liền một biển.
Lòng ta không giới tuyến
Lòng ta chung một Cụ Hồ
Lòng ta chung một Thủ đô
Lòng ta chung một cơ đồ Việt Nam!
Lời thơ khẳng định chân tình và đanh thép như một chân lý bất di bất dịch, không thể nào lay chuyển, đổi thay.
Bài thơ chân thực, xúc động và giàu tính dự cảm, dự báo của một nhà thơ lớn luôn gắn bó với những chặng đường lịch sử, những sự kiện lịch sử của Tổ quốc Việt Nam.