CHƯƠNG TRÌNH PHÁT THANH TRỰC TIẾP

Chủ đề: Người dân nâng cao cảnh giác với tội phạm công nghệ cao

Phát sóng: 21.09.2022

Khách mời chương trình: Đồng chí PHAN XUÂN CHI - Trưởng phòng Phòng An ninh mạng và Phòng, chống  tội phạm sử dụng công nghệ cao CA tỉnh Quảng Trị.

Thời lượng: 30 phút

Dẫn: Kính chào quí thính giả đang theo dõi CT PTTT trên sóng PT của Đài PTTH Quảng Trị. Thưa quí thính giả nghe Đài! Thời gian qua, nhiều đối tượng đã lợi dụng sự phát triển của khoa học công nghệ và mạng viễn thông, internet để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, trong đó nổi lên là sự gia tăng của nhóm tội phạm sử dụng công nghệ cao xâm phạm sở hữu, lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. Mặc dù lực lượng công an trong toàn tỉnh đã tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh quyết liệt nhưng hoạt động của loại tội phạm này vẫn diễn biến khá phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi.  Cụ thể những hình thức và thủ đoạn mà các đối tượng sử dụng là gì? Những cảnh báo đến người dân? Vai trò của chính quyền địa phương và mỗi người sẽ vào cuộc như thế nào? CT hôm nay chúng tôi đã mời đến phòng thu Đồng chí Phan Xuân Chi -Trưởng phòng Phòng An ninh mạng và Phòng, chống  tội phạm sử dụng công nghệ cao CA tỉnh Quảng Trị để cung cấp cho quý thính giả những nội dung liên quan đến chủ đề này.

SĐT của chương trình 0233565368 sẽ nhận những thông  tin cần được giải đáp từ thính giả nghe Đài.

Nhạc cắt.

Dẫn: Trước hết xin cảm ơn đồng chí đã tham gia CT hôm nay của Đài PTTH Quảng Trị, xem đây là một trong những kênh tuyên truyền đến người dân về chủ đề cảnh báo về tội phạm công nghệ cao.

Khách mời: Chào quí thính giả nghe Đài.

Dẫn: Trước hết thì mời quí thính giả cùng với KM  nghe một phóng sự ngắn sau đây.

Phóng sự ngắn.

Thời gian qua, nhiều người dân trên địa bàn Quảng Trị bỗng nhiên nhận được hàng chục tin nhắn, cuộc gọi đòi nợ hằng ngày. Ngoài chửi rủa, đe dọa, một số người còn bị các đối tượng không quen biết lấy hình ảnh, thông tin cá nhân đi bêu rếu khắp nơi nên rất hoang mang, lo lắng.

Suốt cả tháng nay, cô giáo T.H., công tác tại một ngôi trường ở huyện miền núi Hướng Hóa rất hoang mang, lo lắng khi nhận rất nhiều cuộc gọi từ những số máy lạ. Các đối tượng mà cô H. chưa từng quen biết và liên lạc trước đó luôn miệng nhắc đến một khoản nợ mà gia đình cô không hề liên quan. Không dừng ở những cuộc gọi quấy rối, đối tượng gán ghép cô H. với khoản nợ “từ trên trời rơi xuống” còn đưa ra những lời dọa dẫm khiến các thành viên trong nhà đứng ngồi không yên, như: “Đứa con gái lớn của mày cũng được đó, đừng để tau đụng tới”.

Đáng ngại hơn, nhóm người này còn liên tục điện thoại cho người thân, đồng nghiệp của cô H. để gây áp lực. Ngay cả hiệu trưởng của cô H. cũng nhận được cuộc gọi với nội dung: “Cô bảo cô H. liên hệ cho tôi, trả nợ cho tôi. Nếu không, tôi phá nát trường cô”. Sự việc không có thật nhưng lại đi quá xa làm ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín, danh dự của cô giáo H.- một giáo viên được đánh giá là mẫu mực. “Tôi rất bức xúc vì nhóm người này không chỉ gọi điện quấy rối người thân mà còn cả lãnh đạo, đồng nghiệp của mình. Trong sự việc này, đối tượng mà tôi không hề quen biết có hàng loạt dấu hiệu vi phạm pháp luật như: Lừa đảo, vu khống, đe dọa người khác…”, cô H. nói.

Cũng gặp tình huống tương tự như cô T.H., anh N.V.H., trú tại phường Đông Lương, TP. Đông Hà vừa có đơn trình báo gửi cơ quan chức năng. Anh H. kể, ngày 23/8/2022, tài khoản Facebook có tên Huỳnh Như đã đăng tải thông tin vu khống anh H., em trai và ba của mình. Cụ thể, đưa hình ảnh 3 thành viên trong gia đình anh H. và một số thông tin cá nhân lên mạng xã hội, tài khoản Facebook Huỳnh Như vu khống rằng: “Những đối tượng này từng làm hồ sơ giả vay tiền rất nhiều công ty tài chính để ăn chơi, đua đòi… Những đối tượng này thật sự có vay nhiều lần nhưng luôn luôn thông tin bảo mình bị hack tài khoản nên bị lộ hoặc bị đánh cắp thông tin cá nhân, bị truy cập danh bạ.

Ngoài cô giáo T.H. và anh N.V.H., thời gian qua, nhiều người dân trên địa bàn tỉnh rất bức xúc khi bỗng dưng bị gán ghép vào một khoản nợ mà không hề biết. Các đối tượng không rõ lai lịch điện thoại quấy rầy người dân bất kể ngày đêm. Chúng dùng những lời lẽ thiếu văn hóa để vu khống, đe dọa và khủng bố bằng hàng trăm cuộc gọi, tin nhắn. Không dừng lại ở đó, một số đối tượng còn liên lạc với người thân, bạn bè, đồng nghiệp… yêu cầu đòi nợ giúp. Nếu người bắt máy không hợp tác, chúng cũng cảnh cáo, dọa dẫm. Với kiểu đòi nợ trên mạng xã hội, các đối tượng thường lập ra rất nhiều tài khoản ảo, sau đó nhắn tin, bình luận trên Facebook của người mà chúng nhắm vào và bạn bè họ.

Việc bỗng dưng bị gán ghép vào một món nợ, rồi thường xuyên nhận được cuộc gọi, tin nhắn quấy rầy, đe dọa khiến nhiều người hoang mang, lo lắng. Nhiều người stress nặng khi tên tuổi của mình bị bêu rếu ở khắp nơi. Vì thế, họ đã trình báo, cầu cứu cơ quan chức năng.

Nhạc cắt.

Dẫn: PS vừa rồi là một trong những thủ đoạn của các đối tượng sử dụng công nghệ cao, Đồng chí Phan Xuân Chi có thể cho biết cụ thể về vấn đề này đang diễn ra trên địa bàn tỉnh?

KM TRẢ LỜI. ( cụ thể về vấn đề gán ghép vào một món nợ, thủ đoạn là gì: một số trường hợp trực tiếp hoặc không may vô tình liên quan đến cá nhân vay tiền qua các tổ chức tài chính hoặc app tài chính. Cụ thể, một số nạn nhân có người thân vay tiền tuy đã quá hạn nhưng chưa thanh toán. Kết quả là họ bị “đòi nợ thế thân”. Một trường hợp khác là cá nhân từng vay tiền, dù đã tất toán nhưng vẫn cứ bị đòi nợ.

Được biết, khi vay tiền của một số tổ chức tài chính hoặc qua app tài chính, phần lớn khách hàng đều được yêu cầu phải cung cấp thông tin và số điện thoại của một người thân nào đó để liên lạc trong trường hợp khẩn cấp. Đây cũng là một trong những con đường dẫn tới việc nhiều người không hề vay nhưng bỗng dưng bị gán nợ.

Qua tìm hiểu, hiện nay nhiều app vay tiền online có phương thức cho vay rất đơn giản, chỉ cần ảnh chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân và số điện thoại là có thể đăng ký vay tiền, được giải ngân nhanh chóng. Từ sự dễ dãi này, một số đối tượng đã lợi dụng để đánh cắp thông tin của người khác, rồi đăng ký vay tiền online trên những ứng dụng cho vay tiền.

Hệ quả là người bị đánh cắp thông tin bỗng dưng bị bêu ảnh lên mạng xã hội để đòi nợ mặc dù chưa từng vay tiền. Tình huống khác xuất phát từ việc khi chấp nhận vay vốn qua app, một số người đồng ý cho app có quyền truy cập vào danh bạ điện thoại, vì thế mới có việc nhiều người không liên quan bị vạ lây…)

Dẫn: Những thủ đoạn chính đối với tội phạm công nghệ cao đang diễn ra phổ biến hiện  nay là gì?

Khách mời trả lời: Đầu tiên là thủ đoạn kết bạn làm quen qua mạng xã hội (facebook, zalo...) hứa hẹn tình cảm yêu đương, tặng quà, sau đó giả danh là nhân viên sân bay, hải quan, thuế... yêu cầu bị hại nộp tiền cước vận chuyển, thuế, phí, tiền phạt... vào tài khoản ngân hàng do các đối tượng chỉ định rồi chiếm đoạt. Bị hại hầu hết là phụ nữ, phần lớn có trục trặc về hôn nhân, muốn tìm người chia sẻ, tâm sự nên dễ mắc bẫy.

Thứ hai là giả danh cán bộ cơ quan nhà nước gọi điện thông báo chủ thuê bao có liên quan đến các vụ án, vụ việc đang giải quyết, đe dọa, yêu cầu bị hại chuyển tiền hoặc khai thác thông tin tài khoản ngân hàng của bị hại, từ đó đăng nhập vào tài khoản của bị hại chuyền tiền vào các tài khoản ngân hàng của đối tượng để chiếm đoạt. Bị hại phần lớn là người lớn tuổi, hưu trí, nội trợ, có tài khoản tiền gửi tiết kiệm, ít giao tiếp xã hội và không am hiểu về công nghệ. Như thủ đoạn giả danh lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bị phát hiện gần đây là một ví dụ. Các đối tượng gọi điện thoại đến lãnh đạo hoặc những người có chức vụ, quyền hạn nhất định trong một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên địa bàn tỉnh tự giới thiệu là cán bộ Cảnh sát phòng cháy chữa cháy (PCCC) và yêu cầu cử cán bộ, công nhân viên tham gia tập huấn về PCCC, đồng thời thu tiền tập huấn; thông báo chuẩn bị có đoàn kiểm tra về an toàn PCCC và đề nghị các cơ sở nhận hồ sơ, tài liệu qua đường bưu điện rồi yêu cầu nộp tiền lại cho nhân viên bưu điện. Cùng với các thủ đoạn nói trên, một số đối tượng còn tìm đến đơn vị, doanh nghiệp đang có các công trình xây dựng để môi giới lắp đặt các thiết bị PCCC có giá rẻ hơn các đơn vị cung cấp khác trên địa bàn. Trên thực tế, đó là những thiết bị kém chất lượng, không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật PCCC.

Các đối tượng còn thực hiện việc chiếm quyền quản trị (hack) hoặc giả lập các tài khoản mạng xã hội của người dân rồi nhắn tin, lừa người thân quen của chủ tài khoản chuyển tiền cho đối tượng, sau đó chiếm đoạt. Bị hại thuộc nhiều độ tuổi khác nhau, thường sử dụng mạng xã hội để liên lạc và có dùng dịch vụ ngân hàng điện tử để chuyển tiền. Cuối năm 2020, Công an huyện Gio Linh đã điều tra làm rõ, kịp thời bắt giữ một đối tượng có hành vi sử dụng mạng xã hội facebook để lừa đảo chiếm đoạt tài sản…..

Dẫn: Những vụ án nỗi cộm mà lực lượng CA phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao đã phá được thành công thời gian qua?

Khách mời trả lời: ( Gợi ý: ……..Sau khi nhận được đơn trình báo của bị hại, Công an huyện Gio Linh đã khẩn trương vào cuộc điều tra và nhanh chóng bắt giữ đối tượng gây án là Văn Phú Hoàng (sinh năm 1993) trú tại khối phố Phước Xuyên, thị trấn Nam Phước, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Nội dung vụ án như sau: Vào ngày 25/10/2020, Hoàng nảy sinh ý định tìm kiếm thông tin tài khoản ngân hàng của người khác để chiếm đoạt tài sản. Sau khi vào tài khoản facebook cá nhân và tìm kiếm, đối tượng đã lấy được một số thông tin từ tài khoản facebook của chị H. Từ số điện thoại của chị H. để lại ở các bài viết trên facebook, Hoàng đã gọi cho chị H. xưng là nhân viên ngân hàng, rồi thông báo chị H. có hai giao dịch chuyển tiền bị treo, cần xác thực thông tin để thực hiện lại các giao dịch. Do tin tưởng đối tượng là nhân viên ngân hàng nên chị H. đã cung cấp một số thông tin về tài khoản ngân hàng cho đối tượng. Tiếp đó, Hoàng vào website chuyên cung cấp các dịch vụ nạp tiền, mua mã thẻ điện thoại, game và mã data… để mua 4 thẻ game có trị giá 5 triệu/1 thẻ. Khi thực hiện đến bước thanh toán, do bị yêu cầu phải nhập các thông tin liên quan như số thẻ, tin in trên thẻ, ngày phát hành, Hoàng điện thoại và được chị H. cung cấp các thông tin trên, kể cả mã OTP ở bước cuối cùng để hoàn tất việc thanh toán. Với những thao tác như trên, Hoàng tiếp tục đặt mua 8 thẻ game có trị giá 2 triệu/1 thẻ và đã thực hiện thành công. Sau khi hoàn tất hai lần mua thẻ game, đối tượng đã tắt điện thoại. Số thẻ game sau đó được Hoàng bán lại với giá chiết khấu là 72% giá trị của thẻ…..

Dẫn: Một thực tế là với tội phạm công nghệ cao chủ yếu thông qua điện thoại, facebook, zalo…. Đã được lực lượng chức năng cảnh báo nhiều lần, song người dân vẫn bị các đối tượng lừa đảo. Nguyên nhân chính ở đây là gì thưa đồng chí?

KHÁCH MỜI TRẢ LỜI.

Dẫn:  Bị hại của các thủ đoạn này phần lớn thuộc giới trẻ, có hiểu biết nhất định về công nghệ, thường xuyên sử dụng mạng internet, muốn khởi nghiệp, làm giàu nhanh, cùng với đó là những người ở vùng nông thôn cũng dễ bị lừa đảo, ý kiến của đồng chí như thế nào?

KHÁCH MỜI TRẢ LỜI.

Dẫn: Một thực tế xãy ra đó chính là thủ đoạn cũng đã được các đối tượng sử dụng thời gian gần đây là đăng thông tin giả mạo về các hoàn cảnh khó khăn lên mạng xã hội để vận động quyên góp nhằm chiếm đoạt số tiền huy động được. Bị hại chủ yếu là các nhà hảo tâm, người có tấm lòng thiện nguyện. Ngoài ra, cũng xuất hiện tình trạng giả danh nhân viên y tế mời gọi người dân mua thuốc phòng dịch, cung ứng vật tư phòng chống COVID-19, yêu cầu người dân đóng tiền rồi chiếm đoạt tài sản. Vì vậy, người dân cần cẩn trọng trước những thủ đoạn của đối tượng lừa đảo, tránh thiệt hại về tài sản.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội Luật gia tỉnh Võ Công Hoan, hành vi gán ghép người khác vào khoản nợ không có thật và đăng thông tin, hình ảnh với nội dung sai sự thật lên mạng xã hội là vi phạm pháp luật. Tùy vào tính chất, mức độ hành vi mà người vi phạm bị xử phạt khác nhau. Theo điểm a, khoản 1, Điều 101, Nghị định 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ về cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân, trường hợp vi phạm có thể bị phạt tiền từ 5 - 10 triệu đồng đối với cá nhân và 10 - 20 triệu đồng đối với tổ chức.

Về trách nhiệm hình sự, người thực hiện hành vi bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của cá nhân có dấu hiệu của tội vu khống. Khung hình phạt nhẹ nhất trong trường hợp này có thể bị phạt tiền từ 10- 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm...

Dẫn: Trước thực tế về tội phạm công nghệ cao như hiện nay thì công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật được tăng cường, vậy cụ thể về phía lực lượng CA tỉnh đã triển khai ra sao?

KHÁCH MỜI TRẢ LỜI. ( Công tác tuyên truyền….)

Dẫn: Mỗi địa phương cũng cần vào cuộc cùng với lực lượng CA để tuyên truyền cho người dân về nội dung này. Cụ thể ra sao, sau đây là những ý kiến của chính quyền địa phương qua kết nối của PV Nguyên Bảo.

Kết nối với chính quyền địa phương

-         Thực tế diễn ra tại địa phương về tội phạm công nghệ cao?

-         Chính quyền địa phương đã thực hiện công tác tuyên truyền như thế nào?

-         Đề xuất với lực lượng CA ?

Kết nối với Hội LH Phụ nữ Phường, xã: Hội đã tuyên truyền những nội dung gì đến hội viên, ….

Đề xuất với CA tỉnh?

Dẫn: Thời gian qua, Công an tỉnh đã nhận được trình báo của một số người dân về việc bỗng dưng gán ghép vào một khoản nợ mà mình không hay biết. Sau khi nhận thông tin, lực lượng chức năng đã vào cuộc để xử lý. Về phía Phòng An ninh mạng và Phòng, chống  tội phạm sử dụng công nghệ cao CA tỉnh Quảng Trị có những cảnh báo cụ thể nào để người dân nâng cao cảnh giác với tội phạm này?

Khách mời trả lời: ( Khi bỗng dưng bị gán ghép vào một khoản nợ, người dân cần liên hệ ngay với Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Quảng Trị và công an các huyện, thị xã, thành phố để trình báo.   

Cùng sự vào cuộc của các ngành, đơn vị liên quan, thiết nghĩ mỗi người dân cần thận trọng khi cung cấp thông tin cá nhân; vay mượn tiền qua các công ty tài chính, app vay tiền online thiếu uy tín; cho mượn chứng minh nhân dân, căn cước công nhân và một số giấy tờ khác...Một nội dung nữa là hiện nay có những số điện thoại gọi đến thông báo về việc mình đã vi phạm về ATGT thông qua giám sát camera an ninh……người dân cũng hết sức cảnh giác là lực lượng CA không thông báo lỗi vi phạm bằng điện thoại cho người dân.

Đây là cách góp phần giúp bản thân và những người xung quanh tránh được tình huống bỗng dưng bị đòi nợ. Thực tế, việc xử lý các đối tượng bất chấp mọi thủ đoạn để lừa đảo không hề dễ. Bởi, phần lớn những người bỗng nhiên bị đòi nợ không biết nguyên nhân đến từ đâu. Trong khi đó, các đối tượng đi đòi nợ thường sử dụng Facebook ảo, sim rác để gọi điện, nhắn tin đe dọa, khủng bố. Vì thế, thận trọng vẫn là điều cần thiết nhất….)

Dẫn: Thưa quí thính giả nghe Đài! Với những thông tin mà đồng chí Đồng chí Phan Xuân Chi - Trưởng phòng Phòng An ninh mạng và Phòng, chống  tội phạm sử dụng công nghệ cao CA tỉnh Quảng Trị đã chia sẽ trong chương trình hôm nay của chúng tôi hy vọng rằng sẽ thêm một lần nữa cảnh báo đến người dân về tội phạm này, thông báo đến cơ quan chức năng khi nhận thấy có dấu hiệu nghi ngờ để tránh mất mát tài sản.

Một lần nữa cảm ơn Đồng chí Phan Xuân Chi- Trưởng phòng Phòng An ninh mạng và Phòng, chống  tội phạm sử dụng công nghệ cao CA tỉnh Quảng Trị đã nhận lời tham gia chương trình, cảm ơn quí thính giả đã quan tâm lắng nghe.