Kịch bản Chuyên mục Khoa học và Công nghệ

Phát sóng: Ngày 21/07/2022. Số 07/2022.

Thời lượng: 10 phút

PTV: Rất vui khi được đồng hành cùng QV&CB trong Chuyên mục KH&CN kỳ này. Trong Chương trình hôm nay,sau phần tin, mời QV&CB theo dõi Phóng sự ghi nhận về việc “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong nhân giống và trồng thử nghiệm cây Vanilla trong nhà lưới theo hướng VietGAP tại huyện Hướng Hoá ”. Sau đây là phần nội dung chi tiết.

Nhạc cắt

I.Tin tức:

Tin 1: Dự án “Đăng ký bảo hộ, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm cà phê “Khe Sanh” của tỉnh Quảng Trị” là nhiệm vụ thuộc Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030 do Viện Thổ nhưỡng Nông hoá, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam chủ trì, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Trị thực hiện.

Dự án được triển khai từ tháng 5/2022 đến tháng 10/2024, khu vực xây dựng chỉ dẫn địa lý gồm 10 xã, thị trấn cây cà phê sinh trưởng, phát triển cho chất lượng tốt gồm: Hướng Phùng, Húc, Hướng Linh, Hướng Tân, Ba Tầng, Tân Liên, Tân Hợp, Tân Lập, Hướng Sơn, thị trấn Khe Sanh, với diện tích khoảng 4.500 ha. Sản phẩm cà phê được lựa chọn bảo hộ chỉ dẫn địa lý “Khe Sanh” là sản phẩm cà phê nhân và cà phê hạt rang. Mục tiêu của dự án nhằm phát huy giá trị, danh tiếng của sản phẩm trên thị trường; đảm bảo quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện sử dụng chỉ dẫn địa lý, bảo tồn và phát triển sản phẩm đặc sản, bản địa của địa phương, góp phần thúc đẩy sản xuất cà phê Hướng Hoá phát triển bền vững, nâng cao đời sống của người sản xuất, kinh doanh sản phẩm trên địa bàn.

Tin 2: Hội đồng khoa học vừa nghiệm thu nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh: “Ứng dụng kỹ thuật lấy huyết khối động mạch não trực tiếp dưới máy X Quang số hóa xóa nền (DSA) ở bệnh nhân nhồi máu não cấp tại bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị” do Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị chủ trì thực hiện.

​Đây là phương pháp mới, tiên tiến, mới phổ biến ở các bệnh viện tuyến Trung ương sau năm 2015. Kết quả, đề tài đã ứng dụng trên 79 bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trịmang lại hiệu quả tốt. Với kỹ thuật tiên tiến, điều trị thời gian ngắn, cấp bách, đòi hỏi tuyến tỉnh có đội ngũ thầy thuốc  năng lực, phối hợp đa chuyên khoa. Điều trị can thiệp ứng dụng kỹ thuật lấy huyết khối động mạch não trực tiếp dưới máy X Quang số hóa xóa nền ( DSA) ở bệnh nhân nhồi máu não cho kết quả điều trị tốt và an toàn. Đây là một thành công của bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị bắt kịp xu thế y học nói chung. 

Tin 3: Vừa qua, Hội đồng KH&CN vừa tô chức đánh giá nhiệm vụ KH&CN không sử dụng ngân sách nhà nước “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình sản xuất các sản phẩm thảo dược từ cây dược liệu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị”do Công ty TNHH Nhiên Thảo Quảng Trị chủ trì thực hiện từ tháng 11/2018 đến nay.

Đơn vị thực hiện đã tiến hành khảo sát vùng nguyên liệu, nghiên cứu, tìm hiểu hệ thống công nghệ máy móc, quy trình chiết suất các cây dược liệu sẵn có ở địa phương như: Quả bồ kết, bồ hòn, vỏ bưởi, hương nhu, cỏ ngũ sắc, mần trầu, sả, gừng,… Nghiên cứu cải tiến công nghệ chế biến tinh dầu giúp nâng cao tính chủ động trong quá trình sản xuất, bảo quản tạo điều kiện để nâng cao giá trị của cây dược liệu cũng như bảo vệ môi trường. Sản phẩm chính của nhiệm vụ bao gồm các quy trình: Quy trình sản xuất tinh dầu thiên nhiên; Quy trình sản xuất cao gội bồ kết; Quy trình sản xuất túi lọc bồ kết; Quy trình sản xuất nước lau sàn tinh dầu sả - bồ hòn; Sản phẩm được thương mại hóa trên thị trường. Kết quả nghiên cứu tạo ra sản chuỗi sản phẩm đặc trưng của địa phương, góp phần quảng bá hình ảnh của địa phương ra bạn bè trong nước và quốc tế. 

II. Phóng sự

Nhạc cắt

         Dẫn: Kính thưa QV&CB, Từ mô hình thí điểm ban đầu ở quy mô nhỏ, Công ty TNHH Duy Prosper là đơn vị chủ trì đã tiến hành thực hiện đề tài KH&CN cấp tỉnh “Nghiên cứu nhân giống và trồng thử nghiệm cây Vanilla trong nhà lưới theo hướng VietGAP tại huyện Hướng Hoá ”. Mong muốn góp phần ứng dụng tiến bộ khoa học trong du nhập giống cây gia vị mới để phát triển đa dạng sinh học, mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho người dân trên địa bàn tỉnh.

Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong nhân giống và trồng thử nghiệm cây Vanilla trong nhà lưới theo hướng VietGAP tại huyện Hướng Hoá

Vanilla là loại cây thuộc họ phong lan (Orchidaceae), một loại dây leo thực vật sống phụ sinh. Lan Vanilla được ghi nhận là một loài cây đặc biệt trong họ Lan có khả năng cho hương vani trong thiên nhiên. Chất thơm vani có nguồn gốc từ hạt. Loại cây này ưa khí hậu nhiệt đới nóng ẩm. Vanilla là một loại gia vị, hương liệu được thế giới sử dụng rất nhiều trong các lĩnh vực thực phẩm, dược liệu, mỹ phẩm, nước hoa, ... Hiện trên thế giới thiếu hụt so với nhu cầu thị trường 2000 tấn mỗi năm; đây là loại gia vị, hương liệu được thế giới đánh giá có giá trị kinh tế xếp thứ 2 sau Hoa Nghệ Tây. Hiện trong nước, cây vanilla đã trồng thử nghiệm ở Bình Dương, Đồng Nai, Huế, Vĩnh Phúc, Bình Thuận. 

Đây là một loại cây trồng có giá trị hàng hoá lớn, làm tăng giá trị ngày công của nông dân. Một cây vanilla có thể cho khoảng 2 – 3kg quả và 1kg có thể bán được từ 180 – 200USD, là mặt hàng xuất khẩu được thị trường Châu Âu ưa chuộng. Việc nghiên cứu nhân giống và trồng thử nghiệm cây Vanilla trong nhà lưới theo hướng VietGAP tại thôn Quyết Tâm, xã Tân Hợp, huyện Hướng Hoá thành công sẽ góp phần phát triển đa dạng sinh học, tăng nguồn thu của người dân địa phương ở vùng núi Hướng Hóa nói riêng và tỉnh Quảng Trị nói chung.

Phỏng vấn: Bà Võ Thị Liên, Đại diện Công ty TNHH Duy Prosper 

là đơn vị chủ trì thực hiện đề tài 

(Nội dung: Một số Ưu điểm và công nghệ sử dụng khi trồng cây 

Vanilla trong nhà lưới)    

Xây dựng mô hình nhà lưới công nghệ cao sản xuất Vanilla gia vị, sản xuất trong nhà lưới hạn chế sâu bệnh, nâng cao sản lượng và chất lượng của sản phẩm. Mô hình ứng dụng công nghệ cao trồng cây gia vị cao cấp Vanilla tại thôn Quyết Tâm, xã Tân Hợp, huyện Hướng Hoá với diện tích 1056m2. Lựa chọn giống lá to của Madagasca, trụ để trồng cây - cần làm trụ giá thể để cây có thể leo bám và lấy chất dinh dưỡng, cây được trồng 100% trên giá thể xơ dừa và mùn cưa đã xử lý. Trụ bố trí theo mật độ khoa học, hợp lý. Sau hơn 1 năm triển khai trồng cây vanilla có kết quả sinh trưởng khá tốt với chiều dài cây hơn 2m, lá sum sê. Với tốc độ này, hy vọng có thể 18 tháng nữa cây có thể cho hoa và kết hạt.Dự kiến, thời gian tới đơn vị thực hiện sẽ tiếp tục hoàn thiện Quy trình chuẩn về trồng, chăm sóc, thu hoạch cây Vanilla tại Quảng Trị; 200kg quả Vanilla khô, sản phẩm tạo ra đảm bảo chất lượng và hướng đến sản phẩm sạch. Giới thiệu được các mô hình sản xuất từ đơn giản đến hiện đại chuyển giao cho doanh nghiệp, nông dân.

Phỏng vấn: Bà Võ Thị Liên, Đại diện Công ty TNHH Duy Prosper là đơn vị chủ trì thực hiện đề tài 

(Nội dung: Kỳ vọng về việc nhân giống và trồng thử nghiệm cây Vanilla trong nhà lưới theo hướng VietGAP tại thôn Quyết Tâm, xã Tân Hợp, huyện Hướng Hoá sẽ mang hiệu quả kinh tế cao )

         Đây là đề tài mới, đòi hỏi có chuyên gia kỹ thuật nhằm nghiên cứu xây dựng mô hình công nghệ cao trồng cây Vanilla phù hợp tại địa phương; đơn vị thực hiện cần bố trí thí nghiệm, tìm ra công thức phù hợp. Đề tài thực hiện thành công thì sẽ đem lại lợi ích đáng kể bởi vì đây là một loại cây trồng có giá trị hàng hoá lớn, làm tăng giá trị ngày công của nông dân. Giá trị lớn với số lượng sản phẩm nhỏ thì rất có ý nghĩa trong vấn đề vận chuyển và bảo quản. Một cây vanilla có thể cho khoảng 2 – 3kg quả và 1kg có thể bán được từ 180 – 200USD, là mặt hàng xuất khẩu được thị trường Châu Âu ưa chuộng. Nếu thành công, sản phẩm này sẽ làm đa dạng nguồn thu của người dân địa phương ở vùng núi Hướng Hóa, Quảng Trị.

Phỏng vấn: Ông Tạ Sáu, Trưởng phòng Quản lý Khoa học sở KH&CN tỉnh Quảng Trị

(Nội dung: Đánh giá về khối lượng nội dung thực hiện của nhiệm vụ và định hướng với đề tài này trong thời gian tới)

         PTV: QV&CB thân mến! Chuyên mục Khoa học và Công nghệ đến đây là kết thúc. Cảm ơn QV&CB đã quan tâm theo dõi! Xin chào và hẹn gặp lại trong các chương trình sau./. 

Chuyên mục Khoa học và Công nghệ

Do Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp

với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Quảng Trị thực hiện