Tạp chí văn nghệ thiếu nhi

Phát sóng CN ngày 21-4-2019

MC: Chào các em! Rất vui được gặp lại các em trong 15 phút của tạp chí VNTN tuần này. Các em thân mến! Nhạc sĩ Phạm Tuyên đã có tới vài trăm bài hát dành cho tuổi thơ, từ các em thiếu sinh quân trong những năm kháng chiến chống Pháp đến các cháu thiếu niên nhi đồng, mẫu giáo hôm nay. Những bài hát do ông sáng tác có một sức hút mạnh mẽ, với ca từ và giai điệu trong sáng, giản dị tự nhiên, lan tỏa. Những ca khúc đó trải qua năm tháng vẫn nguyên vẹn với nét đẹp của âm nhạc gắn với bao thế hệ thiếu nhi. Mảng ca khúc dành cho thiếu nhi gồm khối lượng lớn mà nhạc sĩ Phạm Tuyên đã tạo nên ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng mọi người, nhất là trong lòng nhiều thế hệ trẻ em: “Trường cháu là trường mầm non”; “Cô và mẹ”; “Cả tuần đều ngoan”; “Đêm pháo hoa”... Hơn nửa thế kỉ đã đi qua, trải qua không gian và thời gian, cho đến hôm nay từ những khu đô thị thành phố ồn ào, náo nhiệt hay ở miền quê yên ả và thanh bình vẫn vang lên những ca khúc do ông sáng tác.

 Bài hát: Trường cháu là trường mầm non

Các em thân mến! Có một sức sáng tạo kì lạ trong con người của nhạc sĩ, có lẽ vị thần âm nhạc thiêng liêng đã chọn ông để mà gửi gắm tâm tư tình cảm cho những bạn trẻ nên dù bước chân đến đâu, người nhạc sĩ cũng có những bài hát với không gian ở đó. Khi ông đến thành phố Hồ Chí Minh có bài hát “Thành phố mười mùa hoa”; đến Cần Thơ có: “Những con kênh quê em”; đến Đà Nẵng có: “Khăn quàng đỏ bên sông Hàn”; đến Đắk Lắk có: “Chú voi con ở bản Đôn”; đến Hà Tây có bài: “Em đi thăm chùa Tây Phương”; đến Điện Biên có bài: “Cánh chim Điện Biên”; ở Cao Bằng có bài: “Dòng sông quê em”; và Thủ đô Hà Nội mến yêu có các ca khúc: “Hát dưới trời Hà Nội”; “Ngày hội bên hồ Gươm”; “Hoa nhài Tràng An”,...Chị mời các em cùng nghe bài hát Thành phố mười mùa hoa – một bài hát ý nghĩa giành cho thành phố mang tên Bác

Bài hát: Thành phố 10 mùa hoa

Các em thân mến! Trong việc sáng tác bài hát cho trẻ nhỏ, nhạc sĩ Phạm Tuyên đặc biệt quan tâm đến âm điệu dân ca. Những làn điệu ấy đã góp phần hun đúc các em nhỏ tâm hồn Việt Nam. Điểm lại trong kho tàng ngồn ngộn văn hóa dân gian ấy là những ca khúc nằm lòng trong nhiều thế hệ và giờ mỗi khi ở đâu đó, những ca khúc khúc ấy vang lên là lòng ta lại xốn xang, hình ảnh cứ ùa về vỡ oà trong cảm xúc trở về với quê hương xứ sở, trở về với một thời tuổi thơ trong trẻo ngọt ngào. Những ca khúc đồng dao như “Bà Còng đi chợ”; “Gánh gánh gồng gồng”; “Con chim chích chòe”; “Cái bống là cái bống bang”; “Cái cò đi đón cơn mưa”; “Rềnh rềnh ràng ràng”; “Mau mau tỉnh dậy”; “Sên sển sền sên”; “Trời mưa trời gió” đã nằm lòng bao tuổi thơ trên khắp mọi miền đất nước. Ở mỗi ca khúc của người nhạc sĩ đáng kính đều có xuất xứ và hoàn cảnh ra đời riêng. Chúng ta cùng nghe một trong những bài hát mang âm hưởng dân ca như thế đó là bài

Bài hát: Bà Còng đi chợ trời mưa

Có một bài hát mà có lẽ không một ai không từng hát qua hoặc từng chí ít nghe con cháu mình hát. Đó là bài: “Cô và mẹ”. Bài hát ra đời vào năm 1974, đó là khi gia đình của nhạc sĩ lại chuyển về ở khu tập thể Khương Thượng, quận Đống Đa. Vợ chồng nhạc sĩ lại tìm đến một trường mẫu giáo ở gần nhà là trường Mầm non Đống Đa ở khu Kim Liên để gửi cô con gái út, lúc này đã lên mẫu giáo lớn. Cô Hiệu trưởng lại đề nghị là bố cháu phải viết một bài hát để tặng trường. Nhạc sĩ Phạm Tuyên cũng đã quen với lứa tuổi thiếu nhi vì hằng ngày vẫn đưa con đi học và ông lại có người bạn đời đang nghiên cứu và giảng dạy tâm lý học trẻ em nên nhanh chóng hình thành bài hát. Hãy cùng nghe cảm nhận của bạn Thanh Nhi về bài hát Mẹ và cô sau đây:

PV: Nhi

“Cô và mẹ” rất giản dị, ngay khi đưa bài hát vào trường mầm non của cô con gái út nhạc sĩ đang đi học thì bài hát đã nhanh chóng bay đến các ngôi trường mầm non khác và bay ra các tỉnh và vào cả trong Nam. “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo/ Khi đến trường cô giáo như mẹ hiền/ Cô và mẹ là hai cô giáo/ Mẹ và cô, ấy hai mẹ hiền”.

Bài hát: Cô và mẹ

“Gặp nhau dưới trời thu Hà Nội” cũng là một ca khúc nằm lòng bao lớp thanh thiếu niên Việt Nam . Mùa thu 1981, Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức. Đây là cột mốc quan trọng trong sinh hoạt của tuổi thơ vì đây là lần đầu tiên sau ngày đất nước thống nhất, đại biểu các em nhỏ thiếu nhi trong cả nước được gặp nhau ngay giữa Thủ đô Hà Nội. Ban Thiếu nhi Trung ương Đoàn mời nhạc sĩ Phạm Tuyên viết một bài hát nhân sự kiện trọng đại này. Trong 4 mùa, mùa thu với người sáng tác mang nhiều cảm xúc, đó là khi tiết trời chia tay với cái nắng gay gắt oi ả của ngày hè để bước vào mùa với nắng nhẹ và từng cơn gió mát lành trong trẻo. Bài hát được chọn để biểu diễn hôm khai mạc Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ năm 1981 do Đoàn Quân nhạc và dàn kèn của CLB Thiếu nhi Hà Nội trình bày, sau đó được phổ biến ngay trong Đại hội. Bài hát rất dễ thuộc, dễ hát với lời ca âm điệu rộn ràng, trong sáng, vui tươi. Sau khi được tốp Sơn ca của Đài Tiếng nói Việt Nam thu thanh và ghi hình, bài hát đã chiếm chọn tình cảm của các bạn nhỏ trên cả nước. Ngay sau đó bài hát “Gặp nhau dưới trời thu Hà Nội” được coi là bài hát truyền thống của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Bài hát cũng được bình chọn vào danh sách những bài hát thiếu nhi hay nhất thế kỷ XX.

Bài hát: Gặp nhau dưới trời thu Hà Nội

Các em đang nghe chương trình văn nghệ thiếu nhi với những ca khúc thiếu nhi  của NS Phạm Tuyên. Một bài hát quen thuộc nữa của nhạc sĩ Phạm Tuyên và rất gần gũi với khán giả cả nước đó là “Chú voi con ở bản Đôn”. Vào mùa hè năm 1983, tỉnh Đắk Lắk mời nhạc sĩ Phạm Tuyên cùng một số nhạc sĩ về thăm và sáng tác cho miền quê hương ở trên cao nguyên đất đỏ này. Nhóm nhạc sĩ đã đi nhiều nơi trong tỉnh từ nông trường, công trường đến các buôn làng trong mọi ngóc ngách và được sưởi ấm bằng tình cảm chân thành, chan chứa yêu thương của người dân trong bản làng buôn xóm. Những giai điệu dân ca Ê-đê, Mơ-nông... với những tiếng cồng chiêng rộn rã của vùng đất Tây Nguyên vang lên đầy khoáng đạt đã thêm chất liệu cho người nhạc sĩ tài hoa. Mời các em cùng nghe Chú voi con ở bản đôn!

Bài hát: Chú voi con ở Bản Đôn

Các em thân mến! Hạnh phúc của người nhạc sĩ thật giản dị mà cũng thật bao la. Những bài hát của NS Phạm tuyên dành cho lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng đã ngấm vào tuổi thơ như một món quà vô giá.

MC: Các em thân mến! Chúng ta vừa nghe một chuỗi các bài hát giành cho thiếu nhi của của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Chúc các em có một ngày cuối tuần nhiều niềm vui. Chào tạm biệt các em nhé! Và nhớ hãy cho chị biết tuần tới các em thích nghe những bài hát gì? Của ai qua địa chỉ: tapchivannghethieunhiquangtri@gmail.com. Hẹn gặp lại các em!