Có thể bạn đã biết

Chủ đề: CHÙA BÌNH TRUNG NĂM BÊN PHẾ TÍCH CHĂM CỔ

Ngày phát sóng: 28/04/2019

Thực hiện: Tuyết Nhi – Thúc Ái

Dẫn:

Thưa quý vị và các bạn, cách cầu Hiền Lương 10km về phía Nam, nằm ngay trên đường quốc lộ 1A tại thôn Hà Trung, xã Gio Châu, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị có một ngôi chùa nhỏ được xây dựng tại vị trí của một khu đền tháp Chăm cổ. Đây là một trong những ngôi chùa đặc biệt còn sót lại nhiều phế tích của khu đền Chăm Pa thuở xưa ngay trong khuôn viên chùa. Ngôi chùa ấy mang tên là chùa Bình Trung.

Phim:

Chùa Bình Trung hay còn gọi là chùa Bão Đông, toạ lạc tại thôn Hà Trung, xã Gio Châu, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. Đây là một ngôi chùa có giá trị khá đặc biệt về văn hoá lịch sử của Việt Nam.

Vị trí hiện tại của chùa từng là khuôn viên của một đền tháp Chăm cổ. Vào thế kỷ 15, cư dân Đại Việt di cư vào làng Hà Trung đã dùng đền tháp bằng đá ấy làm nơi thờ Phật. Đến năm 1703, vị Tham chánh Trần Đình Ân sau khi từ chức về làng đã sử dụng khu đền tháp trung tâm để ở và tu đạo.

Theo thời gian, chùa Bình Trung xây dựng lên dần thay thế cho khu đền tháp Chăm cổ. Chùa được thiết kế theo kiểu kiến trúc Việt, với nét đẹp đơn sơ mà cổ kính. Mái chùa xoải rộng và lợp ngói mũi hài. Đầu mái uốn cong và trang trí hoa văn, trên nóc mái là hình ảnh hai con rồng quay đầu vào nhau. Đi thẳng vào chùa là chánh điện được thờ Phật Thích ca, bên phải thờ Quan Thế Âm Bồ Tát và bên trái thờ Địa Tạng Vương Bồ Tát.

Từ cổng chùa đi vào ngay bên tay trái là hình ảnh nhà bia do ông Trần Đình Ân cho xây dựng đến nay vẫn còn. Nhà bia mang hình dáng như một ngôi miếu cổ, được xây bằng gạch và vữa vôi. Trần nhà bia có hình vòm cuốn, mặt sau xây kín, ba mặt còn lại mở ba cửa vòm cuốn. Bên cạnh nhà bia là tấm bia đá có khắc bài thơ, bài tự bằng do chính chúa Nguyễn Phúc Chu đề tặng Trần Đình Ân khi ông cáo quan về làng.

Những gì còn lại của khu đền Chăm Pa thuở xưa là các phế tích nằm rải rác trong khuôn viên chùa. Khu vực nền tháp này có diện tích khoảng 120m2. Trên nền còn hai trụ đá có tiết diện vuông. Phía đầu trụ và bên thân có những lỗ sâu hình chữ nhật và hình vuông, dấu hiệu của những điểm khớp mộng. Ba mặt trụ đá khắc chữ Chăm kiểu cổ, một số phần còn khá rõ nét.

Cách nền tháp không xa là hình ảnh của khối đá lớn gồm nhiều phiến đá ghép vào nhau. Các phiến đá được đẽo gọt khá cầu kỳ. Đây có thể là phần sót lại của ngôi đền bằng đá bề thế của người Chăm cổ.

Chùa Bình Trung vừa mang tính di sản về mặt thanh nhân, vừa có tính chất là di sản văn hoá của người Chăm được người Việt kế thừa và phát triển. Đến năm 2009, chùa đã được công nhận là di tích văn hoá và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia của Việt Nam.

Tuyết Nhi – Thúc Ái