Chuyên mục Nét đẹp làng quê

Phát sóng: 18/5/2018

Làng Đơn Quế

Kính chào quý vị và các bạn đến với chuyên mục Nét đẹp làng quê của Đài PTTH Quảng Trị.

Thưa quý vị và các bạn, được hình thành từ đời vua Hồng Đức, nửa đầu thế kỉ XV, trải qua hơn 600 năm xây dựng và phát triển, làng Đơn Quế, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng một thời bị tàn phá bởi lửa đạn chiến tranh nay đang thay da, đổi thịt từng ngày. Chuyên mục Nét đẹp làng quê hôm nay, chúng tôi mời quý vị và các bạn về với làng Đơn Quế, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng để tìm hiểu về những nét đẹp văn hóa của vùng quê này.

Theo lưu truyền cũng như gia phả của các họ tộc để lại, đời vua Hồng Đức thứ nhất đã giữ yên bờ cõi phía nam. Với mong muốn tiếp tục khai phá vùng đất mới, nhà Vua xuống chiếu kêu gọi nhân dân vùng Châu Loan, Châu Diễn vào vùng đất này sinh cơ lập nghiệp.  Trong đoàn đi về phía nam có hai ngài là Lê Quý Công sau này là dòng họ Lê Nhất và ngài Hồ Quý Công là Hồ Nhì cùng  với 7 ngài nữa đã dừng chân khai phá, tạo dựng nên làng quê Đơn Quế, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng. Hiện nay 9 họ tộc gồm 2 họ Lê, 4 họ Hồ, 1 họ Trần, 1 họ Hoàng và 1 họ Võ vẫn đang cùng nhau sinh sống đoàn kết thuận hòa, cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh.

Ở mỗi làng quê, khi tổ tiên khai phá ruộng đồng, xây dựng nên thôn xóm, cuộc sống đi vào nề nếp thì đình làng cũng được dựng lên, làm nơi thờ cúng  thần hoàng làng và các bậc tiền nhân của làng, nơi tập trung sinh hoạt văn hóa của cộng đồng dân cư trên vùng đất mới. Đình làng cũng chính là nơi thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa của làng xã. Đình làng Đơn Quế được xây dựng vào cuối thế kỉ XV, sau nhiều lần di dời địa điểm, năm 2009, con em trong làng đóng góp xấy dựng nên đình làng khang trang như bây giờ. Chính trong những năm chiến tranh ác liệt, đình làng Đơn Quế, mà lúc bấy giờ làng có tên là Đan Quế, thì đình làng đã trở thành địa điểm sinh hoạt, hội hóp bí mật và là nơi thành lập chi bộ cộng sản đầu tiên của tổng Hải Thái, huyện Hải Lăng lúc bấy giờ.

Ông Hồ Văn Thạnh- Bí thư chi bộ thôn Đơn Quế, Hải Quế, Hải Lăng.

 Mảnh đất và con người nơi đây đã từng kinh qua biết bao khó khăn gian khổ, thế nhưng bằng tinh thần và ý chí sắt đá, người dân Đơn Quế đã cùng nhau chung lưng đấu cật, xây dựng bảo vệ quê hương làng xóm. Nhiều người dân làng Đơn Quế đã kiên cường bám trụ, nuôi dấu cán bộ cách mạng, vận chuyển vũ khí, lương thực, đấu tranh chính trị, trực tiếp cầm súng chiếu đấu trong lực lượng du kích bộ đội địa phương, không ngại hy sinh gian khổ. Làng quê tự hào được tặng thưởng huân chương giải phóng và nhiều bằng khen khác, đình làng được xếp hạng di tích cấp tỉnh và 3 bà mẹ được công nhận bà mẹ VNAH, nhiều người được tặng Huân, huy chương kháng chiến.

Cũng chính nơi miền quê này, anh hùng liệt sỹ Trần Thị Tâm cùng với các đồng đội, trong một trận đánh, đã giữ vững căn cứ địa đến phút cuối cùng và đã anh dũng hy sinh. Tại mảnh vườn của gia đình mẹ Hoàng Thị Manh- người đã từng nuôi dấu cách mạng, đã được dựng Bia tưởng niệm nữ anh hùng liệt sĩ hi sinh khi mới vừa tròn 22 tuổi này để nhắc nhớ thế hệ con em làng Đơn Quế nói riêng và thế hệ trẻ nói chung về những đóng góp, sự hi sinh của các thế hệ đi trước để giữ gìn nền độc lập tự do của Tổ quốc.

Ông Lê Công Lợi- trưởng thôn Đơn Quế.

Trải qua hơn 600 năm tạo dựng tu bồi, các thế hệ người dân làng Đơn Quế đã hun đúc nên những giá trị văn hóa truyền thống quý báu. Chiến tranh đi qua, làng quê Đơn Quế trở về lại với những nét dung dị thuần khiết vốn có của nó.

Nằm trong tổng thể kiến trúc của làng, chùa làng có vị thế riêng tạo nên sự thanh bình yên ả cho làng Đơn Quế. Chùa làng cũng có từ khá sớm, nhưng do chiến tranh tàn phá, sau nhiều lần chỉnh trang, tu sửa mới có sự chỉnh chu như hiện tại. Cũng như bao làng quê khác, chùa làng Đơn Quế là nơi để người dân tìm kiếm sự từ bi, hỷ xả, và yên ổn trong tâm hồn. Dấu ấn của chùa làng hiện diện rõ nét ở sự yên tĩnh, thanh bình, hòa quyện hài hòa với các công trình kiến trúc khác..

Những công trình tín ngưỡng tâm linh luôn phản ánh sức sống và nếp văn hóa của mỗi một làng quê. Qua bom đạn của chiến tranh, biết bao công trình, đã bị tàn phá, hủy hoại. Nhưng giờ đây đình, chùa, miếu, vũ của làng Đơn Que lại được phục dựng mới khang trang, bề thế hơn tạo nên nét đẹp của làng quê và cũng là chỉ dấu cho sự phát triển đi lên của làng quê Đơn Quế hôm nay.

 Ông Hồ Sỹ Ên

Là một làng quê chiêm trũng, độc canh cây lúa, người dân làng Đơn Quế quanh năm gắn bó với ruộng đồng, bờ bãi. Dẫu thế vì yêu làng, yêu quê, mỗi người con  Đơn Quế đang còn ở lại hay phải đi xa đều đau đáu một nỗi niềm với miền quê yêu dấu, vì thế dẫu còn nhiều khó khăn vất vả, lớp lớp thế hệ người Đơn Quế truyền tay nhau truyền thống của làng, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa vốn có, để những giá trị đó mãi tỏa sáng và trường tồn cùng thời gian.

TIÊU ĐIỂM

Thưa quý vị và các bạn! Đơn Quế là làng quê chủ yếu là vùng đất cát nội đồng và thấp trũng. Việc lựa chọn giống cây trồng, vật nuôi phù hợp để giúp bà con phát triển kinh tế luôn là nỗi trăn trở lớn của chính quyền và nhân dân địa phương. Những năm gần đây, mô hình trồng thử nghiệm cây ớt trên vùng đất cát đã tạo cho người dân rất nhiều tín hiệu đáng mừng.

Là người tiên phong xây dựng mô hình trên vùng đất cát cằn cỗi mà lâu nay bỏ hoang vì không chọn được loại cây trồng phù hợp, anh Hồ Văn Hòa đã trồng và bước đầu mang lại hiệu quả rất đáng mừng. Với diện tích hơn 3ha đất cát trắng của gia đình, anh Hòa đã quyết định nghiên cứu kĩ thuật và trồng thử nghiệm hơn 1ha cây ớt. Với kinh nghiệm trồng cây ớt nhiều năm trên đất màu, cùng với việc nghiên cứu đất đai thổ nhưỡng, sau 2 năm trống ớt trên cát, anh Hòa đã có nhiều kinh nghiệm để cây ớt cho năng suất cao.

Anh Hồ Văn Hòa

Kết quả lớn nhất của mô hình này là đã tìm ra được giống cây trồng thích hợp với chất đất của địa phương để từ đó người nông dân được nâng cao năng lực canh tác, kịp thời ứng phó với những bất thuận của thiên tai trong sản xuất nông nghiệp.

Anh Hồ Sỹ Anh- giám đốc HTX DVNN Đơn Quế

Với địa hình thôn Đơn Quế diện tích đất cát rất lớn,  nguồn thu nhập chính của người dân nơi đây là trồng trọt và chăn nuôi. Chính vì vậy, việc tìm ra loại cây trồng phù hợp là điều rất đáng mừng. Nếu đưa vào sản xuất cây ớt đại trà trên diện rộng thì việc nâng thu nhập cho nông dân là không khó. Phân bón hợp lí, đặc biệt là nên sử dụng phân chuồng, bón nhiều lần và bón đúng liều lượng cũng như trồng đúng mật độ thích hợp sẽ giúp cây sinh trưởng tốt, quả to, và đem hiệu quả kinh tế cao, giúp bà con nông dân nâng cao thu nhập

Ý KIẾN TỪ LÀNG

Thưa quý vị và các bạn, Đơn Quế là một làng quê có bề dày lịch sử văn hóa, làng quê Đơn Quế đang vươn mình trở thành làng quê nông thôn mới. Thế nhưng chính quyền và nhân dân nơi đây vẫn còn nhiều nỗi niềm trăn trở.

Nước sạch luôn là nhu cầu thiết yếu của người dân, nhất là người dân ở các khu vực nông thôn mà đặc biệt đối với địa bàn vùng trũng này thì lại càng cấp thiết hơn. Hiện nay hầu hết các hộ gia đình ở thôn Đơn Quế đều phải lọc nước qua rất nhiều lần mới dám sử dụng vì nước giếng đào hay giếng khoan đều bị nhiễm phèn nặng. Nguồn nước bơm lên nhìn rất trong nhưng chỉ khi tháo bộ phận lọc nước ra mới thấy mức độ nhiễm phèn của nước

Ông Hồ Ngọc Thoại-

Nước giếng nước tuy nhìn rất trong nhưng nguồn nước vẩn đục, do vậy, cứ 2-3 ngày, người dân phải vệ sinh bể lọc nếu không sẽ đóng phèn còn nặng. Hiện nay nhu cầu dùng nước sạch của người dân trong thôn rất cấp thiết. Mong rằng Nhà nước sớm đầu tư hệ thống cấp nước để hơn hết là đảm bảo tốt cho sức khỏe cho bà con nơi đây.

Vùng quê Đơn Quế có 70ha đất vùng rú cát nằm trong vùng đệm của vùng quy hoạch của Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị . Người dân địa phương luôn canh cánh một nỗi lo rằng diện tích đất này sẽ đưa vào quy hoạch còn chính quyền địa phương cũng không dám cấp sổ đỏ cho người dân vì còn đợi dự án. Mặc dù nằm xa khu dân cư, nhưng địa phương đã hoàn thiện con đường và nối điện đến vùng rú cát, rất thuận lợi cho việc sản xuất của người dân. Tuy vậy vẫn chưa có ai dám mạnh dạn đầu tư phát triển sản xuất chăn nuôi ở vùng rú cát này.

Ông Lê Công Lợi- Trưởng thôn

Với bề dày truyền thống của mình cùng sự nỗ lực của người dân, Đơn Quế đã và đang chuyển mình. Tuy nhiên người dân địa phương nơi đây vẫn còn nhiều nỗi niềm trăn trở. Mong rằng chính quyền cấp trên  và cơ quan hữu quan sẽ sớm có phương án cụ thể rõ rang để người dân Đơn Quế yên tâm phát triển sản xuất.