Chuyên mục Khoa học và môi trường phát thanh 15/10

MC1: Kính chào Qv & các bạn! Bây giờ là 10 phút của chương trình phát thanh khoa học và môi trường của Đài PTTH Quảng Trị.

MC2: Quý vị và các bạn thân mến! Với những thành tựu khoa học và công nghệ, từ cuối thế kỷ XX, công nghệ sinh học từ một ngành khoa học đã trở thành một ngành kinh tế - kỹ thuật công nghệ cao của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Đối với Quảng Trị, sản xuất nông nghiệp được xem là ngành chủ lực thì công nghệ sinh học có vai trò đặc biệt quan trọng.

MC1: Vâng, CNSH được xem là một yếu tố quan trọng góp phần đảm bảo an ninh lương thực, chuyển đổi cơ cấu và phát triển bền vững nông nghiệp nông thôn, bảo vệ môi trường và phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Vậy trong thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã có những nỗ lực như thế nào để đẩy mạnh ứng dụng CNSH vào sản xuất nông nghiệp, mời Qv & các bạn cùng tìm hiểu trong chuyên mục Khoa học và môi trường tuần này.

Nhạc cắt

Đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trên địa bàn tỉnh Quảng Trị

MC1: Thưa QV & các bạn! Quảng Trị là một địa phương ở xa các trung tâm khoa học lớn của đất nước nên không có được điều kiện thuận lợi như nhiều địa phương khác trong việc tiếp cận những thành tựu khoa học - công nghệ mà trước hết là nguồn nhân lực khoa học. Trong những năm qua, thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 04/3/2005 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “về việc đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học (CNSH) phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, công tác nghiên cứu và phát triển CNSH trên địa bàn tỉnh đã có những bước tiến bộ rõ rệt. Đặc biệt, CNSH đã được ứng dụng rộng rãi trong ngành nông - lâm - ngư nghiệp của tỉnh, góp phần nâng cao chất lượng nông sản, bảo đảm an ninh lương thực và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

MC2: Để phát triển và ứng dụng CNSH trên địa bàn tỉnh, tỉnh đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch thu hút, đào tạo nguồn nhân lực khoa học đáp ứng nhu cầu về lượng và chất, trong đó chú trọng đào tạo đội ngũ chuyên gia có trình độ cao nghiên cứu về CNSH; tổ chức tập huấn về chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực CNSH cho các cơ sở sản xuất và địa phương. Bên cạnh đó, tỉnh cũng tập trung đầu tư chiều sâu để nâng cấp hệ thống cơ sở nghiên cứu khoa học và đào tạo thuộc lĩnh CNSH; bổ sung máy móc, thiết bị tiên tiến và hiện đại hóa các phòng thí nghiệm về CNSH chuẩn hóa theo tiêu chuẩn phòng thí nghiệm được công nhận (VILAS) nhằm phục vụ nghiên cứu, ứng dụng CNSH vào sản xuất, đời sống.

MC1: Đa dạng hóa các nguồn đầu tư cho nghiên cứu, ứng dụng, sản xuất các sản phẩm công nghệ sinh học là một nội dung quan trọng được tỉnh quan tâm. Trong điều kiện nguồn thu của tỉnh còn ít, để có nguồn kinh phí cho sự nghiệp khoa học và công nghệ, trong đó có lĩnh vực công nghệ sinh học tỉnh đã huy động từ nhiều nguồn, trong đó, nguồn kinh phí Trung ương thông qua các dự án thuộc chương trình nông thôn, miền núi chiếm tỷ lệ lớn. Nhờ vậy, kinh phí đầu tư cho KH&CN tăng thêm hàng năm. Từ năm 2015 đến nay, tỉnh đã từng bước đổi mới cơ chế tài chính trong hoạt động khoa học và công nghệ nói chung, lĩnh vực công nghệ sinh học nói riêng; giúp cho các đơn vị vừa tháo gỡ vướng mắc về tài chính, vừa phát huy năng lực nội sinh, tạo ra một số sản phẩm khoa học, công nghệ gắn với nhu cầu xã hội và thị trường; đồng thời, giúp cơ quan quản lý sàng lọc, đánh giá được năng lực thực sự của các tổ chức KH&CN công lập để có giải pháp đầu tư, sử dụng kinh phí từ ngân sách nhà nước đúng mục đích, hiệu quả.

MC2: Hợp tác quốc tế trên lĩnh vực công nghệ sinh học cũng là một trong những nhiệm vụ mà tỉnh quan tâm chỉ đạo các ngành liên quan thực hiện nhằm đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ với những hình thức và cấp độ khác nhau; trong đó ưu tiên bồi dưỡng, đào tạo các cán bộ kỹ thuật có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực công nghệ sinh học (công nghệ sinh học thực vật; công nghệ vi sinh để sản xuất các chế phẩm sinh học phục vụ nông nghiệp, bảo vệ sức khoẻ con người và môi trường sinh thái; công nghệ chẩn đoán nhanh các loại bệnh hại cây trồng, vật nuôi; công nghệ nhân giống cây và trình diễn các hệ thống canh tác ứng dụng công nghệ cao về sản xuất rau, hoa kiểng, dược liệu...) và công nghệ sau thu hoạch...

Việc ứng dụng CNSH đã đem lại những tác động tích cực trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, đời sống của tỉnh. Ông Trần Ngọc Lân, giám đốc Sở KHCN tỉnh Quảng Trị cho biết:

          Băng ghi âm

MC1: Những thành tựu về ứng dụng Công nghệ sinh học trong sản xuất nông nghiệp thời gian qua đã cho thấy Công nghệ sinh học ứng dụng trong nông nghiệp là một lĩnh vực mới nhưng luôn được quan tâm và đầu tư sẽ hứa hẹn một tương lai phát triển vững mạnh cho nền nông nghiệp tỉnh nhà.

Nhạc cắt

Ngành KHCN Quảng Trị tiếp tục đẩy mạnh ứng CNSH

vào sản xuất và đời sống

MC2: Thưa QV&CB! Việc triển khai ứng dụng công nghệ sinh học (CNSH) trên địa bàn tỉnh đã tác động tích cực đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp và xử lý môi trường. Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Kết luận số 06-KL/TW, ngày 01/9/2016 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW của ban Bí thư khóa IX về đẩy mạnh phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, ngành KH&CN Quảng Trị đã đẩy mạnh việc ứng dụng CNSH vào thực tiễn đời sống đạt được những dấu ấn quan trọng, góp phần  thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Sau đây là những ghi nhận của PV chuyên mục, mời QV & các bạn cùng nghe!

MC1: Triển khai ứng dụng công nghệ sinh học đã góp phần hạn chế dịch bệnh đối với cây trồng, vật nuôi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc dập dịch, tiêu độc khử trùng; Góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cơ cấu kinh tế  theo hướng tích cực. Từng bước nâng cao tính ổn định, giảm dần tính phụ thuộc vào thời tiết trong sản xuất nông nghiệp; nâng cao giá trị sản xuất/đơn vị diện tích canh tác; góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Đối với Giống cây trồng, giống vật nuôi ngành KH&CN đã tập trung vào các nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng công nghệ về giống cây trồng, nuôi cấy mô tế bào để bảo tồn, lưu giữ, phát triển và sản xuất các loại cây lâm nghiệp, cây dược liệu, cây hoa có giá trị kinh tế cao có giá trị kinh tế cao như: Các dòng keo lai, cây Ba Kích, Lan Kim Tuyến, Sâm Cau, các giống hoa Lan, hoa Chuông, hoa Cúc, Đồng tiền…. Đặc biệt cây keo lai đã khẳng định tính ưu việt trong việc nâng cao năng suất và chất lượng gỗ rừng trồng, nhất là trồng theo chứng chỉ FSC; các giống hoa, dược liệu sản xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô được sử dụng cho hiệu quả rất cao. Đối với vật nuôi, đã Ứng dụng công nghệ thụ tinh nhân tạo Bò đối với dự án Nông thôn miền núi tại các địa bàn 8 xã vùng biển của Quảng Trị chịu ảnh hưởng của sự cố môi trường biển; góp phần không ngừng nâng cao thu nhập của người dân nông thôn.

Bà Bùi Thị Tân Diệu, cán bộ kỹ thuật phòng nghiên cứu ứng dụng và phát triển KH&CN, trung tâm nghiên cứu, ứng dụng và thông tin, Sở KH& CN cho biết:

Băng ghi âm

          MC2:  Phát huy thế mạnh của công nghệ sinh học trong sản xuất, ứng dụng chế phẩm vi sinh vật, Sở Khoa học và Công nghệ đã nghiên cứu, tuyển chọn các chủng vi sinh vật bản địa, sản xuất, thử nghiệm và từng bước thương mại hóa 6 loại chế phẩm sinh học dùng sản xuất phân hữu cơ, xử lý môi trường, phòng bệnh cho cây trồng, làm đệm lót sinh học bổ sung thức ăn chăn nuôi... Đặc biệt, chế phẩm sinh học Nitro-QTMIC và Perfect-QTMIC được ứng dụng trong nuôi tôm thẻ chân trắng tại các xã Hải Khê, Hải An - Hải Lăng; Triệu Vân - Triệu Phong và Vĩnh Lâm - Vĩnh Linh đã có hiệu quả rõ rệt đối với sức khỏe của tôm như tăng sức đề kháng, giảm bệnh tật, rủi ro, giảm thiểu sự gia tăng số lượng cũng như ức chế sự phát triển của các vi sinh vật gây hại, thúc đẩy sự phát triển của tôm như tăng khả năng ăn vào và tiêu hóa thức ăn và tăng kích cỡ trưởng thành của tôm, cá. Ông Hoàng Công Thắng, cán bộ kỹ thuật Công ty Việt Nam Thiên chia sẻ:

Băng ghi âm

MC1: Việc áp dụng CNSH vào thực tế sản xuất của các hộ nông dân, chế biến tại cơ sở sản xuất, kinh doanh và xử lý chất thải nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường đã được nhân rộng trong các huyện/thị/ thành phố trong tỉnh như Ứng dụng chế phẩm sinh học trong xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp như rơm, rạ,.. ; xử  lý bèo tây thành phân bón vi sinh góp phần nâng cao ý thức của người dân trong sử dụng chế phẩm vi sinh vì nền Nông nghiệp sạch - Môi trường xanh. Sử dụng chế phẩm vi sinh trong ủ thức ăn chăn nuôi, làm đệm lót sinh học, ... đã phát huy hiệu quả tích cực trong đời sống.

Ông Trần Ngọc Lân, Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Quảng Trị cho biết thêm:

          Băng ghi âm

MC2: Trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ngành CNSH được coi ngành kinh tế - kỹ thuật mũi nhọn, có vai trò quan trọng. Nhu cầu về ngành công nghệ sinh học ngày càng lớn hơn. Do đó, thời gian tới ngành KH&CN sẽ tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học vào thực tiễn đời sống để tạo ra các giống cây trồng, vật nuôi mới, có đặc tính ưu việt, phù hợp với yêu cầu của thị trường. Từ đó, góp phần xây dựng và phát triển công nghiệp sinh học ở nước ta trở thành một ngành kinh tế - kỹ thuật mũi nhọn, có vai trò quan trọng, phục vụ đắc lực sự nghiệp CNH, HĐH đất nước./.

MC1: Quý vị và các bạn thân mến chuyên mục khoa học và môi trường tuần này xin được khép lại tại đây, chuyên mục do… thực hiện, xin kính chào tạm biệt và hẹn gặp lại.

Đón nghe:

Công nghệ sinh học (CNSH)  được xem là một yếu tố quan trọng góp phần đảm bảo an ninh lương thực, chuyển đổi cơ cấu và phát triển bền vững nông nghiệp nông thôn, bảo vệ môi trường và phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Vậy trong thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã có những nỗ lực như thế nào để đẩy mạnh ứng dụng CNSH vào sản xuất nông nghiệp, mời Qv & các bạn cùng tìm hiểu trong chuyên mục Khoa học và môi trường được phát sóng vào 11h10’ thứ 6 ngày 15-10 trên sóng phát thanh của Đài PTTH Quảng Trị, mời QV & các bạn đón nghe.