-Lời:

   Dương Lệ Đông thuộc xã Triệu Thuận, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị là một làng quê lâu đời, giàu truyền thống yêu nước và cách mạng, cũng là nơi chốn sinh thành nhiều con người tận trung với nước, tận hiếu với dân.

   Theo một số tài liệu sử sách thì sau cuộc nam tiến của Đoan Quận Công Nguyễn Hoàng vào Ô Châu năm 1558 thì sau đó người dân từ miền Bắc nước ta vào đây lập nghiệp và lập nên ngôi làng Dương Lệ Đông, tính đến nay đã hơn 20 đời. Trên đồng bằng phía đông Triệu Phong, Quảng Trị đã hình thành qua năm tháng một hương thôn hiền hòa, an bình, phong cảnh hữu tình, tạo nên một trong những mạch nguồn sâu xa trong đất đai và huyết quản con người. Thôn Dương Lệ Đông hiện có gần 400 hộ với hơn 1800 nhân khẩu với hơn 300 ha ruộng là một trong những làng quê đất rộng, người đông của đồng bằng trên quê hương Quảng Trị. Nhiều họ tộc dù đến trước đến sau đã đồng cam cộng khổ, trong đó có họ Đoàn là một họ đông dân.

   Đặc biệt ở đây có một di tích cấp tỉnh là Nhà lưu niệm nhà cách mạng Trần Hữu Dực, một người con của Dương Lệ Đông. Ông sinh năm 1910 và mất năm 1993. Sớm giác ngộ tham gia phong trào yêu nước  về sau là cách mạng, ông Trần Hữu Dực là một tấm gương tận hiến cho đời. Ngay  từ năm 15 tuổi ông đã tham gia hoạt động cứu nước, năm 16 tuổi ông đã thành lập tổ chức ái quốc có tên "Ái hữu dân đoàn" thu hút đông đảo người dân tham gia . Ông vừa dạy học vừa hoạt động cách mạng. Trong 20 năm trước Cách mạng Tháng Tám 1945 ông bị giặc Pháp và chính phủ Nam Triều bắt 4 lần, bị kết án 29 năm tù giam và 22 năm quản thúc. Dù bị tù đày, theo dõi nhưng chiến sĩ  cách mạng Trần Hữu Dực vẫn giữ vẹn tấm lòng sơn, trước sau như một. Dù đã đi xa nhưng  ông vẫn sống động trong ký ức gia đình và những người dân quê Dương Lệ Đông.

*Bà Đoàn Thi Liêu, cháu nhà cách mạng Trần Hữu Dực, nói

*Ông Đoàn Quang Trịnh, thôn Dương Lệ Đông,nói

 Trong và sau Cách mang, ông Trần Hữu Dực giữ nhiều trọng trách như chủ tịch Uỷ ban cách mạng lâm thời Trung Bộ, chủ tịch Uỷ ban hành chính Trung Bộ. Sau năm 1954 cho đến khi về hưu, ông kinh qua các chức vụ thứ trưởng, bộ trưởng, phó thủ tướng chính phủ, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Ông đã được tặng thưởng nhiều huân, huy chương cao quý. Nhưng cán bộ và người dân nhớ đến ông, kính trọng và yêu quý ông không phải vì chức vụ mà vì sự tận tụy cống hiến, hết mình vì công việc. Cuộc đời ông là cuộc đời của một người đúng nghĩa cân kiệm liêm chính, chí công vô tư, lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ, thanh bạch và công chính.

   Trên quê hương Dương Lệ Đông hôm nay, sau những biến thiên lịch sử, năm tháng vẫn mải miết trôi đi để lại những vụ mùa tươi tốt với những người dân quê một nắng hai sương, cần lao cả trong giấc ngủ. Vùng quê này đã từ nhọc nhằn, gian khó mà đi lên, qua những thăng trầm, buồn vui khó lòng nói hết. Chỉ xin nêu một số liệu thôi để thấy tín hiệu đáng mừng: toàn thôn có gần 400 hộ mà chỉ còn mươi hộ nghèo, đó là một nỗ lực mà không phải làng quê nào cũng có.

  Vẫn là những đất đai hương hỏa, vẫn là những cảnh vật thân quen nhưng nay đã khác xưa, đã đổi mới hơn xưa. Quê hương yêu dấu xao quyến lòng người từ mỗi cành cây, ngọn cỏ, mỗi ngôi nhà như máu thịt đời mình, cả những điều tưởng chừng vu vơ nhưng xiết bao thương nhớ qua biến cải bể dâu. Nhưng  cho dù vật đổi sao dời vẫn có những điều là vĩnh cữu.  Đó là  tình yêu quê hương không bao giờ thay đổi, không bao giờ xưa cũ như tấm lòng dân quê thơm thảo, rút ruột ra mà sống với quê nhà.

*Ông Đoàn Quang Trịnh, nói

*Ông Đoàn Quang Như, cán bộ Mặt trận TQVN thôn Dương Lệ Đông, nói

   Dương Lệ Đông đã và đang từng ngày chuyển mình trong vận hội mới của quê hương đất nước. Vùng quê này vẫn miệt mài và năng động trong nhịp sống hôm nay.

*Ông Đoàn Quang Dũng, trưởng thôn Dương Lệ Đông, nói

   Ngày trước ông Trần Hữu Dực đã từng dạy học và hoạt động cách mạng. Ngày nay trên quê hương ông đã có một ngôi trường khang trang,làm thiên chức trồng người vinh dự mang tên nhà cách mạng Trần Hữu Dực, để tri ân một người đã tận hiến đời mình cho dân, cho nước. Các em học sinh dưới mái trường này được dạy dỗ, học hành, được vui chơi thỏa thích, để tuổi thơ càng thêm tươi vui và ý nghĩa.  Những thế hệ măng non sẽ tiếp nối cha anh, cố gắng học hành, nối gót tiền nhân, đặng thành người có ích cho quê hương đất nước.