Chuyên mục KINH TẾ TẬP THỂ  tháng 4 – năm 2023.

Dẫn: Kính chào quí vị và các bạn đang theo dõi CM Kinh tế tập thể của Đài PTTH Quảng Trị phối hợp với Liên minh HTX tỉnh thực hiện. Thưa quí vị và các bạn! Ngày 11.4 hàng năm là dịp ôn lại kỷ niệm Ngày Liên Minh HTX Việt Nam. Tại tỉnh nhà Quảng Trị, lịch sử phát triển phong trào HTX có đầy đủ các giai đoạn phát triển HTX chung của cả nước. Trải qua nhiều giai đoạn từ năm 1957 cho đến những năm 1975, 1985 phong trào HTX tỉnh Quảng Trị cũng đã phát triển mạnh về số lượng; trong nông nghiệp, các HTX NN đẩy mạnh việc thực hiện cuộc vận động cải tiến quản lý, tổ chức lại sản xuất mà trọng tâm là tập trung củng cố chế độ sở hữu tập thể trong HTX, từng bước thực hiện theo Luật HTX 1996 và chuyển đổi thành Luật HTX 2012, quá trình phát triển và dần chuyển đổi đã từng bước góp phần xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế và xây dựng NTM ở Quảng Trị.

CHUYỂN ĐỔI ĐỂ PHÁT TRIỂN HỢP TÁC XÃ Ở QUẢNG TRỊ

Tại Đại hội VI của Đảng, năm 1986, Đại hội mang tính đổi mới toàn diện về kinh tế, trên tinh thần nắm vững quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp với tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất; đổi mới nền kinh tế còn bao gồm các quan điểm, đường lối phát triển bằng việc công nhận sự tồn tại của nhiều thành phần kinh tế, trong đó có kinh tế tập thể, mà nòng cốt là hợp tác xã. Năm 1991, Đảng và Nhà nước đã quyết định thành lập Hội đồng Trung ương Lâm thời các HTX và Doanh nghiệp ngoài quốc doanh và cho ra đời tổ chức Hội đồng Liên minh các HTX Việt Nam, nay được gọi là tổ chức Liên minh HTX.

Tại tỉnh nhà Quảng Trị, Ngày 31/7/1996, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 847 về việc thành lập Hội đồng lâm thời các HTX và Doanh nghiệp ngoài quốc doanh, là tỉnh thứ 51 có Liên minh HTX cấp tỉnh. Sau thành lập, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Chỉ thị 68 về việc hướng dẫn chuyển đổi HTX theo Luật HTX năm 1996; theo đó, đã tập trung chỉ đạo chuyển đổi hợp tác xã kiểu củ với nhiều trì trệ, yếu kém sang loại hình HTX kiểu mới cho phù hợp với quy luật kinh tế thị trường.

Luật HTX năm 2012 được Quốc hội thông qua ngày 20/11/2012; Bộ Chính trị có Kết luận số 56 ngày 21/02/2013 về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết XIII, Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và các văn bản pháp luật liên quan. Trên địa bàn tỉnh Quảng Trị từ năm 2017 đến nay, sau khi hoàn thành công tác chuyển đổi và đăng ký lại theo Luật Hợp tác xã năm 2012, Tỉnh đã ban hành rất nhiều chính sách, bao gồm các Nghị quyết, Quyết định, Kế hoạch và các Chương trình hành động cụ thể nhằm hỗ trợ, khuyến khích phát triển và đổi mới kinh tế hợp tác. Nhờ đó, mà hoạt động của các tổ chức KTTT, HTX đã có những chuyển biến tích cực.

PV: Ông NGUYỄN VĂN LÂM- Giám đốc HTX Thuỷ Ba Tây- Vĩnh Thủy- Vĩnh Linh- Quảng Trị. ( HTX thực hiện theo Luật HTX có những chuyển biến tích cực nào? )

Đã xuất hiện nhiều mô hình HTX kiểu mới hoạt động đúng bản chất Luật HTX năm 2012 và đưa lại hiệu quả kinh tế cao. Nhiều HTX chuyên ngành được ưu tiên tập trung phát triển để tạo ra sản phẩm như: hồ tiêu, cà phê, sản xuất rau củ quả công nghệ cao, cao dược liệu, chăn nuôi lợn, gà, canh tác lúa theo hướng tự nhiên. Các hợp tác xã này tìm được hướng đi phù hợp, phát triển sản xuất kinh doanh gắn với sản phẩm có lợi thế, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chú trọng thị trường đầu ra và định hướng phát triển theo chuỗi giá trị sản phẩm. Đây thực sự là hướng đi có hiệu quả trong xây dựng hợp tác xã kiểu mới. Trên nhiều lĩnh vực như phát triển Gỗ FSC chú trọng liên kết, hay mở ra những dịch vụ mới ngoài vai trò bà đỡ cũng đã được thành viên hưởng ứng khi chứng minh được vai trò của HTX tại địa phương trong phát triển kinh tế.

PV: Ông NGUYỄN VĂN LỤC- Giám đốc HTX Cam Thủy- Cam Lộ- Quảng Trị

Chuyển đổi tích cực đã được chú trọng đó là một số Hợp tác xã đã mở hướng phát triển sản phẩm theo hướng hữu cơ, canh tác tự nhiên như HTX Nông sản sạch Triệu Phong với sản phẩm Gạo sạch, HTX Chăn nuôi Gà Triệu Thượng, HTX Đông Triều, HTX Tân Hợp với sản phẩm gà sạch, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, một số THT cũng được thành lập trên cơ sở phát triển sản phẩm sạch, hữu cơ. Nhiều Hợp tác xã mạnh dạn ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, mang lại hiệu quả cao và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm . Cùng với sự nỗ lực của HTX thì việc ứng dụng KHCN, ứng dụng CNTT trong sản xuất và thu hút cán bộ trẻ đang là đòi hỏi hiện nay của các HTX trên địa bàn tỉnh.

PV: Anh LÊ VĂN PHƯỚC- Giám đốc HTX Lương Điền- Hải Sơn- Hải Lăng- Quảng Trị.

Chuyển đổi phương thức hoạt động trên cơ sở những cách làm truyền thống và lợi thế địa phương các HTX dần nhận thấy được việc liên kết và hướng hoạt động kinh doanh sẽ mang lại hiệu quả kinh tế với thế mạnh của mô hình HTX. Toàn tỉnh hiện có 329 HTX, LHHTX với 90.495 thành viên, có 01 Liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp với 10 HTX thành viên, hoạt động chủ yếu là tổ chức sản xuất, chế biến, tiêu thụ lúa chất lượng cao theo chuỗi giá trị gạo tại huyện Hải Lăng.

Theo đánh giá trong năm 2022, có 69 HTX nông nghiệp xếp loại tốt, chiếm 25,5%; có 88 HTX nông nghiệp xếp loại khá, chiếm 32,5%. Doanh thu bình quân khoảng 1,2 tỷ đồng/HTX, lợi nhuận bình quân 120 triệu đồng/năm/HTX.

Có 12 hợp tác xã tham gia chương trình OCOP với tổng số 15 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP, trong đó có 6 sản phẩm công nhận 4 sao và 9 sản phẩm công nhận 3 sao. Có 56 HTX tham gia thực hiện mô hình liên kết tiêu thụ sản phẩm cho thành viên thông qua hợp đồng liên kết với doanh nghiệp. Đây chính là kết quả quan trọng khẳng định sự chuyển đổi tích cực theo hướng kinh doanh dịch vụ hàng hóa theo Luật HTX mới.

Hiện toàn tỉnh có 12 hợp tác xã kinh doanh vận tải với tổng số 850 thành viên. Doanh thu bình quân ước tính của 01 hợp tác xã: 3.000 triệu đồng/năm. Thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong Hợp tác xã: 50 triệu đồng/năm. Có 4 HTX tiểu thủ công nghiệp-xây dựng; hoạt động có hiệu quả và tạo việc làm ổn định cho hơn 250 người lao động, thu nhập bình quân đạt 4-5 triệu đồng/tháng/người.

PV: Ông NGUYỄN VĂN CHIẾN- Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh về những nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới?

Có thể khẳng định, những năm qua, hoạt động của hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị đã có những chuyển biến tích cực. Với nhiệm vụ được giao làm Phó ban trực Ban chỉ đạo Đổi mới và phát triển KTTT tỉnh, Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị đã bám sát chức năng, nhiệm vụ để tổ chức các hoạt động, không ngừng nâng cao hiệu quả, từng bước đáp ứng yêu cầu của các hợp tác xã và thành viên; tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; vị thế, uy tín của Liên minh Hợp tác xã Quảng Trị được nâng thêm một tầm cao mới. Kỷ niệm 77 năm Ngày HTX 11/4, trên cơ sở những kết quả đạt được, chú trọng nâng cao hơn nữa nhận thức cho cán bộ đảng viên, các tổ chức kinh tế hợp tác và các tầng lớp nhân dân về bản chất, vai trò và những đóng góp quan trọng của khu vực KTTT, HTX đối với phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh nhà trong những chặng đường tiếp theo.