1

PTV: Thưa Qv & các bạn! Hiện nay, bên cạnh việc tiếp tục phát triển các nguồn điện truyền thống, Việt Nam cũng đang quan tâm phát triển các nguồn điện năng lượng tái tạo nhằm đáp ứng bài toán hài hòa kỹ thuật - kinh tế - môi trường. Việt Nam và tỉnh Quảng Trị nói riêng được đánh giá có tiềm năng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo rất lớn; bao gồm điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối ... Nhằm phát triển bền vững môi trường các dự án điện gió, Quảng Trị đã tiến hành đánh giá tác động tổng hợp của các dự án điện gió đến tài nguyên, môi trường và KT – XH. Sau đây là những ghi nhận của CM TNMT, mời Qv & các bạn theo dõi.

Dẫn trường quay

45s

Tít: Đánh giá tác động tổng hợp của dự án điện gió đến tài nguyên, môi trường và kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Trị

15s

2

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 31 dự án điện gió đã được cấp quyết định chủ trương đầu tư trong đó có 19 dự án điện gió với công suất quy hoạch 723,2MW, công suất phát điện thương mại 671,1MW đã hoàn thành, đưa vào vận hành; 12 dự án điện gió đang trong quá trình thi công, hoàn thiện các thủ tục đầu tư. Các dự án điện gió tại Quảng Trị khi đưa vào vận hành thương mại đóng góp tích cực tăng thu ngân sách địa phương, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, phù hợp với mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu thực hiện cam kết mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Việt Nam.

Tuy nhiên, việc phát triển các dự án gặp những khó khăn và nảy sinh không ít bất cập. Như việc các dự án điện gió đang thiếu quy hoạch phát triển tổng thể về năng lượng cũng như chưa có đánh giá tổng thể các tác động môi trường của toàn vùng; việc xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư đang phụ thuộc vào việc bổ sung quy hoạch các dự án; biện pháp thi công thực tế của một số dự án chưa đảm bảo - đã tác động tiêu cực đến môi trường, đa dạng sinh học, nguy cơ xảy ra sạt lở rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sản xuất của người dân.

Hình ảnh tổng quan về điện gió Quảng Trị

1p30s

3

Phỏng vấn người dân: Những ảnh hưởng của xây dựng các dự án điện gió đến cuộc sống người dân…

Hình phỏng vấn

1-1phut 30

4

Từ tình hình thực tế nói trên, tháng 4 năm 2022 UBND tỉnh Quảng Trị đã có quyết định phê duyệt nhiệm vụ điều tra, đánh giá tác động của các dự án điện gió đến môi trường, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế xã hội tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2021-2025 và có tính đến năm 2030. Theo đó, mục tiêu của nhiệm vụ nói trên, là đánh giá được các tác động tổng hợp của các dự án phát triển năng lượng điện gió đến môi trường, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế - xã hội làm cơ sở đề xuất các giải pháp, chiến lược phát triển bền vững năng lượng gió tại địa bàn tỉnh Quảng Trị. Trong đó, nội dung quan trọng nhất, là đánh giá được tác động tích cực và tiêu cực đến tài nguyên, môi trường và kinh tế - xã hội trước, trong giai đoạn thi công và sau khi vận hành các dự án điện gió bao gồm: tác động đến môi trường đất, môi trường nước, môi trường không khí, môi trường vật lý, tiếng ồn, sạt lở, đa dạng sinh học và các hệ sinh thái và các vấn đề kinh tế- xã hội một cách đầy đủ và khoa học.

Hình ảnh quy hoạch tại Huyện, TP từ bản đồ và thực tế

1p30s

5

Phỏng vấn Sở TNMT: Sở Tài nguyên và Môi trường đã tích cực, chủ động giám sát, hướng dẫn Chủ đầu tư thực hiện các nội dung theo yêu cầu báo cáo đánh giá tác động môi trường đã phê duyệt như thế nào?

Trả lời:

Thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã luôn tích cực, chủ động giám sát, hướng dẫn Chủ đầu tư thực hiện các nội dung theo yêu cầu báo cáo đánh giá tác động môi trường đã phê duyệt, cụ thể:

- Sở đã phát hành Công văn số 2417/STNMT-CCBVMT ngày 27/7/2021 về việc thực hiện các yêu cầu về bảo vệ môi trường đối với các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh, gửi các đơn vị chủ đầu tư dự án điện gió yêu cầu Chủ đầu tư thực hiện nghiêm túc các giải pháp giảm thiểu các tác động tiêu cực đã cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, kế hoạch bảo vệ môi trường. Qua đó, yêu cầu chủ dự án thực hiện lu lèn, đầm nén chặt tại các bãi thải; có biện pháp gia cố phía bờ xung yếu hợp lý nhằm tránh sự cố sạt lở tại khu vực đổ thải. Đất thải tại khu vực thi công (tuyến đường công vụ, các trụ gió, trạm biến áp...) phải được thu dọn gọn gàng, không để tập kết thành đóng rất dễ bị rửa trôi; cử cán bộ thường xuyên
theo dõi các điểm xung yếu dễ xảy ra các sự cố sạt lỡ, sụt lún để có giải pháp
khắc phục kịp thời.

- Sở đã ban hành Công văn số 2583/STNMT-CCBVMT ngày 06/8/2021 về việc tăng cường phối hợp công tác quản lý môi trường đối với các dự án điện gió gửi UBND huyện Hướng Hóa.

- Tháng 9/2021, Sở đã phối hợp với UBND huyện Hướng Hóa tổ chức kiểm tra việc thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường của các dự án điện gió. Qua đó đã kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh và yêu cầu các chủ đầu tư dự án điện gió khắc phục kịp thời những vấn đề còn tồn tại trong công tác bảo vệ môi trường.

- Tháng 8/2022, Sở đã tổ chức kiểm tra các dự án điện gió theo kế hoạch kiểm tra năm 2022. Qua kiểm tra đã chấn chỉnh, yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện các biện pháp chống sạt lở, các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường theo báo cáo đánh giá tác động môi trường, kế hoạch bảo vệ môi trường đã phê duyệt/xác nhận.

- Năm 2022, Sở đã phối hợp với Trường Đại học Khoa học Huế triển khai nhiệm vụ Điều tra, đánh giá tác động của các dự án năng lượng tái tạo đến tài nguyên thiên nhiên môi trường, và kinh tế xã hội tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn 2021-2025 và có tính đến năm 2030. Theo tiến độ, nhiệm vụ sẽ hoàn thành trong năm 2022. Đến nay, nhiệm vụ đã hoàn thành.

Hình phỏng vấn

1-1phut 30

6

Sở Tài nguyên và Môi trường đã tích cực, chủ động giám sát, hướng dẫn Chủ đầu tư thực hiện các nội dung theo yêu cầu báo cáo đánh giá tác động môi trường đã phê duyệt. Tháng 9/2021, Sở đã phối hợp với UBND huyện Hướng Hóa tổ chức kiểm tra việc thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường của các dự án điện gió. Qua đó đã kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh và yêu cầu các chủ đầu tư dự án điện gió khắc phục kịp thời những vấn đề còn tồn tại trong công tác bảo vệ môi trường. Tháng 8/2022, Sở đã tổ chức kiểm tra các dự án điện gió theo kế hoach kiểm tra năm 2022. Qua kiểm tra đã chấn chỉnh, yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện các biện pháp chống sạt lở, các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường theo báo cáo đánh giá tác động môi trường, kế hoạch bảo vệ môi trường đã phê duyệt/xác nhận. Đến nay, hầu hết các đơn vị đã tiến hành lu lèn, trồng cây xanh tại các bãi tập kết vật liệu, bãi thải; thực hiện biện pháp gia cố các khu vực xung yếu nhằm tránh sự cố sạt lở. UBND tỉnh Quảng Trị, Sở TNMT phối hợp với UBND huyện Hướng Hóa tổ chức phát động Hưởng ứng tháng hành động vì môi trường và ký cam kết thực hiện Chương trình trồng một tỷ cây xanh nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của các Chủ dự án điện gió trên địa bàn cùng chung tay trồng, bảo vệ cây xanh, phục hồi thảm thực vật rừng, phục hồi hệ sinh thái.

Hình ảnh cán bộ TNMT làm việc với 1- 2 đơn vị điện gió

1p30s

7

Phỏng vấn 1 Nhà máy điện gió đã hoàn thiện hồ sơ môi trường theo quy định: Đơn vị đã ý thức và chủ động trong việc hoàn thiện hồ sơ môi trường? Đề xuất Hướng Tân, Tân Linh (đã có GPMT) hoặc Phong Huy, Phong Nguyên (chưa có GPMT)

Hình pv

1phut 30

8

Theo báo cáo của sở TNMT Quảng Trị, đến thời điểm đến tháng 3/2023 có 28/31 dự án đã có hồ sơ môi trường theo quy định (13 báo cáo đánh giá tác động môi trường, 15 kế hoạch bảo vệ môi trường); 03 dự án chưa tiếp nhận hồ sơ môi trường (Nhà máy điện gió Hướng Hiệp 2, Nhà máy điện gió Hướng Hiệp 3, Nhà máy điện gió Hướng Linh 5). Và tính đến ngày 31/12/2022, Liên danh Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế đã triển khai hoàn thành khối lượng nhiệm vụ Điều tra, khảo sát, lấy mẫu môi trường, khoan địa chất; xây dựng cơ sở dữ liệu GIS và tổ cức đánh giá tác động và đề xuất các giải phát giảm thiểu tác động và định hướng phát triển; tổ chức lấy ý kiến chuyên gia, nhà khoa học và 02 Hội thảo khoa học để lấy ý kiến các các chuyên gia, các cơ quan, ban ngành, địa phương liên quan.

UBND tỉnh cũng đã tổ chức họp, nghe báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ “Điều tra, đánh giá tác động của các dự án điện gió đến môi trường, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế, xã hội tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2021 – 2025 và có tính đến năm 2030. UBND tỉnh đã có Thông báo kết luận số 70/TB-UBND ngày 01/4/2023 thông báo kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Hưng tại cuộc họp báo cáo kết quả thực hiện Nhiệm vụ.

Qua đánh giá tác động tổng hợp của các dự án điện gió đến môi trường, tài nguyên và kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Quảng Trị cho thấy

- Giai đoạn chuẩn bị dự án và thi công dự án có tác động tổng hợp tương ứng ở mức tiêu cực ở mức TRUNG BÌNH đến cao. Trong đó, các yếu tố tác động tiêu cực chủ yếu gồm: Giai đoạn chuẩn bị dự án: Thu hồi và đền bù đất; Vận chuyển, tập kết trang thiết bị, San ủi; Giai đoạn thi công dự án: San ủi; Chất thải, bãi thải; Vận chuyển, tập kết nguyên vật liệu.

- Trong giai đoạn hoạt động dự án, tác động tổng hợp ở mức tích cực RẤT CAO. Trong đó, các yếu tố tác động tích cực chủ yếu là hoàn thiện mạng truyền tải và sử dụng điện; Trồng cây hỗ trợ phục hồi hệ sinh thái; Vận hành trạm phát turbine; Giảm phát thải carbon.

- Tác động tổng hợp của cả 3 giai đoạn (chuẩn bị, thi công và hoạt động dự án) ở mức tích cực THẤP. Trong đó (i) Các yếu tố bị tác động tiêu cực lớn nhất bao gồm: Xói mòn, sạt lở; Đa dạng động vật; Sản xuất nông nghiệp; Môi trường nước mặt; Sử dụng đất; (ii) Các yếu tố có tác động tích cực lớn nhất gồm: Giảm phát thải carbon; Sinh kế của người dân địa phương; Việc làm cho người dân địa phương; Cơ sở hạ tầng, dịch vụ công cộng, kể cả đường sá, giao thông; Tăng trưởng kinh tế địa phương.

Nếu thực hiện các giải pháp phù hợp để hạn chế các tác động tiêu cực, tác động tổng hợp của các dự án điện gió sẽ tăng lên ở mức tích cực TRUNG BÌNH đến CAO.

Hình ảnh cán bộ làm việc, xem hồ sơ, báo cáo điều tra trên máy tính, hội thảo báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ Đánh giá tác động ngày 22/3

1 phút

9

Phỏng vấn nhà khoa học: Kết quả ban đầu đánh giá tác động của các dự án điện gió đến môi trường, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế xã hội tỉnh như thế nào?

Phỏng vấn Sở TNMT: Định hướng trong thời gian tới?

Trả lời:

Qua kết quả nhiệm vụ đánh giá tác động tổng hợp thì các giải pháp nhằm phát triển bền vững dự án điện gió trong thời gian tới là:

- Thứ nhất, đối với các dự án điện gió đang hoạt động: Thực hiện các biện pháp kỹ thuật chống sạt lở đất ở các bãi thãi, taluy đường giao thông; Trồng cây bản địa phục hồi hệ sinh thái, tăng cường độ che phủ

- Thứ 2, Đối với các dự án điện gió đang chuẩn bị đầu tư, đề xuất bổ sung quy hoạch, cho phép nghiên cứu lập dự án thì cần: Không đầu tư phát triển các dự án ở các vùng được có nguy cơ sạt lở cao theo kết quả chi tiết trong báo cáo tổng kết; Đảm bảo khoảng cách giữa dự án điện gió và các Khu bảo tồn thiên nhiên phải trên 1 km; Khoảng cách từ các trụ điện gió đến khu dân cư phải trên 300 m và cách đường giao thông chính trên 200 m; Vùng quy hoạch phát triển năng lượng điện gió phải đảm bảo ít chia cắt nhất các luồng di trú của các loài động vật hoang dã, bao gồm cả chim và dơi; Nếu nằm trong phạm vi rừng phòng hộ thì tổng diện tích chiếm dụng đất của các dự án điện gió phải dưới 7%; Thực hiện các giải pháp kỹ thuật chống sạt lở đất, kiểm soát ô nhiễm môi trường và bảo vệ đa dạng sinh học, kết hợp với các giải pháp khác

- Thứ 3, cần thực hiện các giải pháp hỗ trợ khác bao gồm: sinh kế và việc làm của các hộ bị thu bồi đất và ưu tiên sử dụng lao động tại chỗ; Thống nhất quy định về Thu hồi và đền bù đất; Có quy hoạch và xây dựng khu tái định cư để sớm ổn định chỗ ở cho các hộ dân phải di dời; Đảm bảo an toàn giao thông và quy định về cải tạo/sửa chữa đường giao thông bị hư hỏng, sụt lún do các dự án điện gió gây ra; Thực hiện nghiêm các cam kết trong Báo cáo ĐTM và Kế hoạch BVMT; Chính quyền phối hợp với chủ đầu tư dự án thực hiện công tác truyền thông để giải thích rõ các tác động tích cực và tiêu cực của phát triển điện gió.

Hình PV

1phut 30

10

Có thể thấy rằng, Sự phát triển các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có tác động nhất định đến môi trường, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế - xã hội ở địa phương. Trong đó, các tác động tiêu cực chủ yếu xảy ra trong giai đoạn chuẩn bị và thi công xây dựng dự án. Trong giai đoạn vận hành các dự án, các tác động tích cực là chủ yếu. Tỉnh Quảng Trị có tiềm năng lớn trong phát triển điện gió. Trong quy hoạch phát triển các dự án điện gió đến 2030, nếu thực hiện được các giải pháp giảm thiểu các tác động tiêu cực trong giai đoạn chuẩn bị và thi công các dự án, tác động tích cực của phát triển điện gió sẽ tăng lên, góp phần phát triển kinh tế - xã hội đi đôi với bảo vệ môi trường.

Hình ảnh tổng quan về điện gió

1 phút

Chào cuối