Kịch bản Chuyên mục Khoa học và Công nghệ

Phát sóng: Ngày 18/05/2023. Số 05/2023.

Thời lượng: 10 phút

Dẫn: Kính thưa QV&CB, Ngày 18/6/2013, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII, Luật Khoa học và Công nghệ được thông qua, thống nhất chọn ngày 18 tháng 5 hàng năm là Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam nhằm nêu cao tinh thần, trách nhiệm của cộng đồng xã hội đối với sự nghiệp khoa học và công nghệ, tôn vinh quá trình lao động, sáng tạo, cống hiến của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam. Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng là dịp giới thiệu các kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Trong Chuyên mục Khoa học và Công nghệ kỳ này, mời QV&CB cùng điểm lại những Dấu ấn KH&CN nổi bật của tỉnh Quảng Trị trong 10 năm qua.

Dấu ấn khoa học công nghệ nổi bật tại tỉnh Quảng Trị trong 10 năm (2013-2023)

Trong 10 năm qua (2013-2023), được sự quan tâm của Lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và Bộ KH&CN cùng với nỗ lực của toàn Ngành Khoa học và Công nghệ (KH&CN), hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Trị đã để lại nhiều dấu ấn, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.

 1. Công tác nghiên cứu khoa học ngày càng gắn liền với thực tiễn. Quyết định số 11/2016/QĐ-UBND được ban hành ngày 31/03/2016 với nhiều điểm đột phá, trong đó có đột phá về cơ chế xác định các nhiệm vụ KH&CN, tạo được hành lang pháp lý vừa thông thoáng vừa chặt chẽ trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ KH&CN. Sở KH&CN cũng đã tham mưu UBND tỉnh cơ cấu lại các nhiệm vụ KH&CN gắn với việc phát triển các sản phẩm hàng hóa chủ lực nhằm nâng cao giá trị gia tăng và tính cạnh tranh của các sản phẩm, với yêu cầu phát triển sản xuất của các doanh nghiệp và nền kinh tế, tái cơ cấu các nhiệm vụ KHCN tập trung sâu vào nghiên cứu, ứng dụng. Các đề tài, dự án KH&CN đã gắn với nhu cầu thực tiễn, nâng cao tính ứng dụng và khả năng nhân rộng kết quả sau nghiệm thu.

 2. Lĩnh vực công nghệ sinh học đạt nhiều thành tựu trong việc ứng dụng công nghệ vi sinh vật sản xuất các loại chế phẩm phục vụ sản xuất nông nghiệp và xử lý chất thải, nuôi cấy mô và chẩn đoán bệnh cây trồng, vật nuôi bằng phương pháp PCR góp phần thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 04/3/2005 của Ban Bí thư và Chỉ thị 06-CT/TU ngày 01/8/2006 của BTV Tỉnh uỷ về “đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước”. Đặc biệt thông qua thực hiện Đề án 324 “Ứng dụng chế phẩm vi sinh vật trong sản xuất nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Quảng Trị”, đã cung ứng được hơn 15 tấn chế phẩm vi sinh đến người dân trên địa bàn tỉnh.     

3. Một trong những điểm nhấn quan trọng 10 năm qua là công tác hỗ trợ nhân rộng, chuyển giao kết quả các nhiệm vụ KH&CN. Năm 2017, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết 31/2017/NQ-HĐND hỗ trợ ứng dụng, nhân rộng các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh. Ngày 09/12/2021, Sở KH&CN đã tham mưu cho HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 163/2021/NQ-HĐND Quy định một số chính sách hỗ trợ ứng dụng, nhân rộng các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2026 thay thế Nghị quyết số 31 của HĐND tỉnh. Thông qua thực hiện Chính sách hỗ trợ ứng dụng, nhân rộng các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, đã hỗ trợ xây dựng tiêu chuẩn cơ sở, mã số mã vạch, truy xuất nguồn gốc cho nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh; hướng dẫn các đơn vị phát triển tài sản trí tuệ, xây dựng và phát triển thương hiệu.

4. Ngành Khoa học và Công nghệ đã phối hợp triển khai nhiều hoạt động xây dựng hệ sinh thái Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Khuyến khích xây dựng tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nhân dân đặc biệt là thế hệ thanh niên trẻ. Những hoạt động tích cực này đã góp phần lan tỏa tinh thần khởi nghiệp trong cộng đồng, tạo tiền đề cho việc phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST tại địa phương.

          5. Giai đoạn 2013-2023, hoạt động ứng dụng, chuyển giao KHCN vùng nông thôn và miền núi tỉnh Quảng Trị đã góp phần hỗ trợ giải quyết những khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội. Từ Chương trình Nông thôn miền núi của Bộ KH&CN, tỉnh đã tranh thủ được nguồn lực từ Trung ương triển khai thực hiện các dự án KH&CN nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội cho vùng nông thôn và miền núi Quảng Trị.Thông qua hoạt động xây dựng các mô hình ứng dụng tiến bộ KH&CN phục vụ phát triển sản xuất và đời sống đã giúp cho người dân tiếp cận nhanh những thành tựu mới về khoa học kỹ thuật áp dụng vào sản xuất, đem lại hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường.

6. Qua 10 năm, Khoa học công nghệ ghi dấu ấn đậm nét trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) hiện đang được các địa phương triển khai, tạo sức bật cho nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Tiến hành nhiều hoạt động hỗ trợ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong xử lý môi trường nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, sau nhiều nỗ lực, tỉnh Quảng Trị hiện có nhiều sản phẩm Đặc sản có giá trị đã được bảo hộ quyền Sở hữu trí tuệ, hỗ trợ xây dựng, đăng ký và đề nghị cấp văn bằng bảo hộ sở hữu trí tuệ cho gần 40 sản phẩm OCOP của tỉnh dưới dạng nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận và nhãn hiệu hàng hóa thông thường.

7. Ngành KH&CN tỉnh nhà đã không ngừng nỗ lực để thúc đẩy các hoạt động hợp tác quốc tế ngày càng phát triển. Tỉnh đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức nước ngoài triển khai có hiệu quả hoạt động hợp tác quốc tế về KH&CN. Tiêu biểu đã xúc tiến liên kết chặt chẽ về hoạt động KHCN với tỉnh Savanakhet và Salavan của CHDCND Lào. Đặc biệt, tỉnh phối hợp với tổ chức NEDO (Nhật Bản) thực hiện dự án Ứng dụng đèn LED cho tàu đánh cá xa bờ đã tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân vươn khơi bám biển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Phối hợp với Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) trong triển khai dự án “Hỗ trợ phát triển chỉ dẫn địa lý ở Việt Nam” cho sản phẩm hạt Hồ tiêu Quảng Trị,...Qua đó, tăng cường tình đoàn kết, gắn bó, hữu nghị với các nước bạn, củng cố an ninh, quốc phòng khu vực vùng biên giới.

8.  Công tác hỗ trợ doanh nghiệp phát triển tài sản trí tuệ, xây dựng và phát triển thương hiệu đạt kết quả nổi bật, góp phần nâng cao chất lượng, danh tiếng của các sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm chủ lực của tỉnh. Các sản phẩm được bảo hộ thành công đã đẩy mạnh hoạt động liên kết sản xuất, phát triển giá trị sản phẩm hàng hóa theo chuỗi, nhằm đảm bảo việc truy xuất nguồn gốc xuất xứ và chất lượng của sản phẩm, được người tiêu dùng đón nhận. Qua đó góp phần nâng cao sức cạnh tranh, làm tăng danh tiếng của sản phẩm, đặc biệt là nông sản chủ lực, đặc trưng, tiềm năng của tỉnh, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài nước. Ngoài ra, thông qua triển khai Đề tài KH&CN các cấp, đã phát triển tài sản trí tuệ cho nhiều sản phẩm của tỉnh, Đặc biệt, tập trung xây dựng, bảo hộ Chỉ dẫn địa lý “Quảng Trị” cho sản phẩm Chè vằng Quảng Trị và sản phẩm Cà phê Khe Sanh.

9. Công tác quản lý nhà nước về Khoa học và Công nghệ trên lĩnh vực Tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã góp phần định hướng, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng hàng hóa và sức cạnh tranh trên thị trường. Chống gian lận trong thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đã hình thành được mạng lưới kiểm định, hiệu chuẩn về đo lường đáp ứng được yêu cầu của địa phương. Tổ chức thực hiện tốt việc thanh tra, kiểm tra về nhãn hàng hoá, chất lượng sản phẩm hàng hoá lưu thông, hàng hoá xuất nhập khẩu trên địa bàn.

10. Được xem là mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và công nghệ 4.0 đầu tiên của tỉnh Quảng Trị, Trạm Nghiên cứu, Ứng dụng KH&CN Bắc Hướng Hóa  ngày càng thể hiện tính ưu việt của mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất các loại hoa, quả cao cấp, cây dược liệu quý. Bình quân sản xuất cung ứng cho thị trường hoa cao cấp hơn 30 nghìn cây Lan Hồ điệp/năm. Triển khai xây dựng, nhân rộng mô hình các loại cây có giá trị kinh tế cao như Dây tây, Cà chua siêu ngọt. Đặc biệt trong năm 2021 đã mở rộng cơ sở 2 tại xã Hướng Phùng, Hướng Hóa. Với sự mạnh dạn, đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất các loại hoa, cây quý trên địa bàn đạt nhiều kết quả hơn nữa, để giúp người dân nhân rộng, phát triển kinh tế.

Nhìn lại chặng đường 10 năm cùng với những thành tựu đã đạt được, có thể thấy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đã đóng góp quan trọng, toàn diện trong phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà. Đặc biệt với chủ đề của Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 năm 2023 là : “Phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên nền tảng văn hóa Việt Nam”; “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - nâng cao tiềm lực và vị thế quốc gia”; “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - động lực phát triển bền vững”, là dịp để biểu dương và tôn vinh các nhà khoa học, đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ; tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các thành tựu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nổi bật; thu hút các chuyên gia nước ngoài, chuyên gia là người Việt Nam ở nước ngoài tích cực tham gia hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nước; đồng thời khơi dậy tinh thần đam mê lao động sáng tạo, nghiên cứu khoa học trong mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ nhằm góp phần xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ trong tương lai. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, cùng sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành, sự nỗ lực, quyết tâm của Ngành khoa học công nghệ tỉnh Quảng Trị, hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo sẽ tạo nên những đột phá mới trong việc giải quyết các vấn đề thực tiễn cuộc sống đặt ra, tham gia phát triển các ngành, lĩnh vực, góp phần đưa tỉnh Quảng Trị phát triển nhanh và bền vững.

Phỏng vấn: Ông Trần Ngọc Lân, TUV, Giám đốc Sở KH&CN

(Nội dung: Năm 2023 là năm thứ 10 Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 được tổ chức, nhân dịp này, ông có điều gì nhắn gửi đến những người đang hoạt động trên lĩnh vực KH&CN tại Quảng Trị?

(Trả lời (1,0 phút): Nhân Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5, ghi nhận, biểu dương, chúc mừng những thành tựu, nỗ lực; Gửi gắm xoay quanh việc thực hiện chủ  đề: “Phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên nền tảng văn hóa Việt Nam”; “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - nâng cao tiềm lực và vị thế quốc gia”; “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - động lực phát triển bền vững” cần sự chung sức đồng lòng của mọi ngành mọi cấp, nhất là khối doanh nghiệp; đặc biệt là những người nghiên cứu khoa học cần có tinh thần tiên phong trong đổi mới sáng tạo)

PTV: QV&CB thân mến! Chuyên mục Khoa học và Công nghệ đến đây là kết thúc. Cảm ơn QV&CB đã quan tâm theo dõi! Xin chào và hẹn gặp lại trong các chương trình sau./.

Chuyên mục Khoa học và Công nghệ

Do Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp

với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Quảng Trị thực hiện