-Lời:

Trằm Trà Lộc là một địa chỉ sinh thái độc đáo và rất hữu ích đối với đời sống con người được thiên nhiên ban tặng cho làng Trà Lộc, xã Hải Xuân, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Hãy hình dung iữa một vùng nắng lửa, gió Lào và cát trắng lại mọc lên một ốc đảo có hồ nước, cây xanh như rừng, mát lành giữa mùa hè Quảng Trị. Đây là lá phổi xanh của đồ bằng Hải Lăng, là máy điều hòa nhiệt độ tự nhiên khổng lồ thật tuyệt vời, quý giá đối với cuộc sống của người dân nơi đây và thu hút du khách các nơi gần xa vào mùa du lịch, nghỉ ngơi, thư giãn. Nơi đây còn là địa chỉ tâm linh với những miếu thờ lăng mộ tiền nhân làng Trà Lộc có công khởi nghiệp ở chốn này từ hàng mấy trăm năm về trước. Nhiều thế hệ dân làng Trà Lộc đã có những quy định nghiêm ngặt để bảo vệ trằm và để tạo dựng nên một Trà Lộc qua bao dâu bể. Trằm là chỗ dựa đời sống kinh tế, sinh thái và  tâm linh đồng thời cũng là niềm tự hào qua nhiều đời nay của quê hương Trà Lộc.

Khi nhà nước quy hoạch khu du lịch sinh thái trằm Trà Lộc vào khoảng đầu thế kỷ này thì diện tích tổng thể lên đến 100 ha, trong đó có 20 ha tâm điểm du lịch, chủ yếu là mặt nước của trằm. Và từ đó việc quản lý khu vực trằm này  không còn là chuyện của dân làng dù họ rất muốn mà đã chuyển qua ban quản lý trực thuộc UBND huyện Hải Lăng và sau này thuộc quyền của ban quản lý do UBND xã Hải Xuân lập ra.  

*Ông Cáp Hữu Hanh, Trưởng BQL Khu du lịch sinh thái trằm Trà Lộc, nói

Tuy nhiên qua quá trình hoạt động khu vực này đã bộc lộ nhiều vấn đề cần được quan tâm. Đó là chuyện tài nguyên bị xâm hại khá nghiêm trọng, khiến diện tích và mật độ cây xanh thu hẹp lại vì những nhu cầu thường ngày của quán xá nơi đây; chuyện ô nhiễm môi trường là điều không thể tránh khỏi khi việc xử lý rác thải còn quá ư sơ sài, tạm bợ, thậm chí rất thiếu ý thức, trách nhiệm của những người liên quan cũng là điều đáng lo ngại. Cát trắng khu vực này từ những đồi cao như Động Tiên đã biến thành ao hồ là một sự mất mát, lãng phí tài nguyên nghiêm trọng của địa phương. Trong lúc người dân hầu như không được hưởng lợi gì từ hoạt động của khu du lịch sinh thái tằm Trà Lộc trong suốt hơn 15 năm qua. Qúa bức xúc, họ đã có những kiến nghị lên cấp trên.

Từ thực tế trên, chúng tôi tiếp tục vào làng Trà Lộc tìm hiểu cụ thể tâm tư, nguyện vọng của người dân sở tại để có cơ sở trong phản ánh và phân tích thông tin từ cơ sở để nhận diện tình hình một cách cụ thể, khách quan.

*Ông Lê Duy Tân, thôn Trà Lộc, Hải Xuân, nói

*Ông Cáp Kim Tiến, nt, nói

Không những người dân mà ngay các vị cao tuổi được bầu làm chức sắc của làng cũng có những ý kiến về hoạt động của khu du lịch sinh thái trằm Trà Lộc cần ghi nhận.

*Ông Lê Vui, Trưởng làng Trà Lộc, Hải Xuân, nói

Cán bộ chủ chốt cơ sở là những người gần dân, hiểu dân và nắm bắt tình hình thực tế hàng ngày rõ nhất cũng đã không khỏi băn khoăn, lo lắng về thực trạng của trằm Trà Lộc.

*Ông Lê Minh Mạo, trưởng thôn Trà Lộc, Hải Xuân, nói

Những tâm tư nguyện vọng của dân làng đã được chúng tôi chuyển đến trưởng ban quản lý khu du lịch sinh thái trằm Trà Lộc, người ở vị trí công tác này nhiều năm nay để mong tìm được câu trả lời thỏa đáng.

*Ông Cáp Hữu Hanh, Trưởng banKhu du lịch sinh thái trằm Trà Lộc, Hải Xuân, nói

Một sự thật hiển nhiên mặc dù trằm Trà Lộc là quê cha đất tổ nhưng nhiều năm qua dân làng Trà Lộc hầu như không được thụ hưởng gì đáng kể từ hoạt động của khu du lịch sinh thái. Họ không có quyền mà chẳng có lợi, người dân cũng vậy mà ban thôn cũng phải đứng ngoài những hoạt động diễn ra nơi đây. Việc cần quan tâm đến nguyện vọng và lợi ích chính đáng, đến những kiến nghị hợp lý hợp tình của bà con là điều mà xã Hải Xuân và huyện Hải Lăng phải có những động thái thích hợp, tạo được sự đồng thuận của người dân, đem lại lợi ích hài hòa giữa hoạt động của khu du lịch sinh thái, của các hộ kinh doanh cũng như với người dân địa phương. Mặt khác cần tăng cường bảo vệ tài nguyên như gỗ, cây xanh và cát trắng, xử lý rác thải một cách khẩn trương và dứt điểm, mặc dù nhiều điều nói thẳng là lúc này cũng đã muộn, như việc mất tài nguyên cát, nhưng muộn còn hơn không. Chính quyền, trước hết là chính quyền cơ sở cần kiện toàn bộ máy quản lý khu du lịch sinh thái, có quy định và chế tài nghiêm khắc xử lý các vi phạm để khu du lịch sinh thái trằm Trà Lộc đi vào nề nếp và thực sự bảo vệ cảnh quan, bảo vệ một khu vực sinh thái quý giá của địa phương.

Mạt khác cần duy trì thường xuyên ngày hội xả trằm. Đó không chỉ là một nét sinh hoạt văn hóa độc đáo của vùng quê này mà con thiết thực góp phần đắc lực thanh toán cỏ rác, bùn lầy, bảo vệ tốt môi trường sinh thái trước mắt cũng như lâu dài. Hy vọng rằng với những động thái kiên quyết và khẩn trương sẽ có thể phục hồi vẻ đẹp về cảnh quan, môi trường và hoạt động thú vị và bổ ích ở địa chỉ sinh thái trằm Trà Lộc, tạo dựng một địa chỉ du lịch thân thiện, gần gũi, đem lại lợi ích cho người dân địa phương cũng như phát triển kinh tế xã hội và văn hóa của quê nhà.

-Ptv chào cuối:

Qúy vị và các bạn thân mến! Chương trình đến đây là hết, xin chào và hẹn gặp lại.