Từ nhiều năm nay, người dân các xã vùng Đông huyện Triệu Phong phải sống chung với nguồn nước bị ô nhiễm nặng. Mặc dù đã xây dựng hệ thống bể lọc nhưng chất lượng nước vẫn không đảm bảo.

Gia đình ông Trần Nhân Sinh ở thôn Nại Cửu, xã Triệu Đông có 3 cái giếng, 1 giếng đào và 2 giếng khoan. Đầu tư nhiều công sức tiền của nhưng tất cả chúng chỉ để sử dụng để tắm giặt còn không thể uống được vì bị nhiễm phèn nặng.

Trích pv ông Trần Nhân Sinh – Thôn Nại Cửu, xã Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị (Từ năm 1989, gia đình chúng tôi đã đào giếng, nhưng chất lượng nước thì không đảm bảo vệ sinh và sức khỏe. Nước bơm lên, gia đình chúng tôi lắng lọc qua nhiều bước, nhiều tầng trước khi tắm giặt. Còn nước uống thì phải đi mua bình 10 lít hoặc lên Bích Khê mua nước máy.)

Nhà ở cạnh sông Vĩnh Định, gia đình ông Lê Bá Dũng ở thôn Bích La Đông khoan giếng ở độ sâu 43 mét. Ông còn lắp thêm hệ thống lọc ngầm ở tầng đáy với chiều dài 2,8m. Rốt cuộc, gia đình ông chỉ có nguồn nước ít bị nhiễm phèn hơn so với các hộ dân xung quanh. Kết quả, gia đình ông chỉ sử dụng để tắm giặt, còn nước phục vụ ăn uống phải đi mua ở xa.

Trích pv Ông Lê Bá Dũng – Thôn Bích La Đông, Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị (Vấn đề nan giải của bà con ở vùng Đông Triệu Phong này là nguồn nước sinh hoạt. Gia đình nào khá thì mới đủ tiền mua nước sạch dùng, còn các hộ khó khăn thì họ vẫn dùng nước phèn để phục vụ sinh hoạt)

Chưa thể tiếp cận được với nước sạch, các khu dân cư nằm sát bên sông Vĩnh Định, người dân đều khoan giếng. Giếng có độ sâu ít nhất là khoảng 20 mét, khi bơm lên có mùi hôi, ban đầu nước trong nhưng để lúc sau đục dần, đóng váng.

Trích pv ông Trần Nhân Sinh – Thôn Nại Cửu, xã Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị (Nước ở đây bị nhiễm phèn nặng là do khi dòng Nam Thạch Hãn ngăn lại, sông Vĩnh Định trở thành sông tù. Hơn nữa, ở vùng này, bà con sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và bao ni long quá nhiều, khiến nguồn nước bị ô nhiễm.)

Phạm vi cấp nước hạn chế và nhiều địa bàn nằm xa Trung tâm huyện thị nên tỷ lệ người dân ở vùng Đông Triệu Phong được sử dụng nước sach chỉ chiếm tỷ lệ rất thấp, rơi vào các khu dân cư gần thành phố Đông Hà, thị xã Quảng Trị và thị trấn Ái Tử.

Người dân ở đây cho biết: sử dụng nguồn nước bị nhiễm phèn thì để lại nhiều hệ lụy. Số người mắc các bệnh về da liễu ngày một nhiều, tỷ lệ ung thư cao.

Trích pv ông Võ Văn Bắc – Chủ tịch UBND xã Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị (Mấy năm trước, các đơn vị chức năng về kiểm nghiệm, cho biết nguồn nước ở địa phương bị nhiễm các kim loại nặng như chì, axem… Từ trước đến nay, xã Triệu Đông có khoảng 160 người bị ung thư đại tràng, dạ dày…)

Từ ngày thành lập huyện đến nay, các công trình cấp nước sinh hoạt từ thành thị đến nông thôn chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu sinh hoạt, sản xuất của người nhân dân trong huyện. Không tính các công trình sử dụng nguồn nước của công ty cổ phần nước sạch Quảng Trị nằm ở địa bàn trung tâm huyện, Triệu Phong chỉ có 8 công trình cấp nước, trong đó có 1 công trình không hoạt động.

Để khắc phục với tình trạng thiếu nước sạch sinh hoạt, hằng ngày, nhiều hộ dân vượt quãng đường rất xa đến các địa bàn khác để mua nước sạch, hoặc mua bình nước lọc về nấu ăn. Cũng có những gia đình đầu tư hệ thống lọc máy, lọc thủ công để sử dụng khi chưa có nước sạch … Tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tạm thời, trước mắt, còn về lâu về dài, người dân ở vùng nông thôn mong mỏi có công trình cấp nước sạch phục vụ đời sống.

Trích pv Chị Lê Thị Loan – Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị (Dù biết là nguồn nước bẩn, không đảm bảo vệ sinh, an toàn cho sức khỏe, nhưng gia đình tôi không còn cách nào khác, buộc phải chấp nhận như thế khi không có nước sạch. Gia đình tôi rất mong muốn sớm có nước sạch sinh hoạt.)

Trích pv ông Võ Văn Bắc – Chủ tịch UBND xã Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị (Xã Triệu Đông về đích nông thôn mới năm 2017, nhưng tiêu chí nước sạch thực sự rất nan giải. Chúng tôi đề nghị các cấp chính quyền quan tâm hỗ trợ địa phương về hoàn thành tiêu chí nước sạch.)

Cũng nằm trong tình trạng tương tự với các xã vùng đông của huyện Triệu Phong, đầu năm 2016, xã Triệu Đại đã đầu tư hơn 1,5 tỷ đồng để xây dựng 5 hệ thống lọc nước tinh khiết đạt chuẩn ở 5 địa điểm, cung cấp 100% người dân với phí rất thấp. Bằng công nghệ lọc tinh khiết đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật, sản phẩm nước lọc tinh khiết ở 5 điểm lọc của xã Triệu Đại đã được lọc sạch hoàn toàn qua công đoạn 6 lần lọc và được xử lý bằng ôzôn, tia cực tím, màng RO. Nước lọc tại 5 điểm ở xã Triệu Đại đạt chuẩn sạch tinh khiết, có thể uống ngay sau khi lọc mà không cần qua đun nấu. Gần đây là xã Triệu Hòa cũng đã đầu tư công trình xử lý nước tương tự. Xã Triệu Đại, xã Triệu Hòa được xem là một trong những điểm sáng về đầu tư hệ thống xử lý nước phục vụ người dân.

Trích pv Ông Nguyễn Hữu Vinh – Bí thư Chi bộ thôn Đại Hào, Triệu Đại, Triệu Phong (Được sự đầu tư của chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, người dân đóng góp thêm 30%, xã chúng tôi đã xây dựng công trình nước sạch này. Giờ đây 100% người dân đã được sử dụng nước sạch.)

Trích pv Ông Phan Quang Giải – Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong, Quảng Trị  (Ở Triệu Đại, gần đây là Triệu Hòa đã xây dựng công trình nước sạch, nhưng chỉ là giải pháp trước mắt với mục đích là cấp nước phục vụ bà con trong sinh hoạt. Còn về lâu dài, tỉnh và các doanh nghiệp cần quan tâm hơn nữa có công trình nước sạch để bà con có nước sạch đảm bảo.)

Theo báo cáo kết quả cập nhật Bộ chỉ số theo dõi – đánh giá nước sach và vệ sinh mỗi trường nông thôn tỉnh Quảng Trị năm 2017, tỷ lệ người dân nông thôn huyện Triệu Phong sử dụng nước sạch đạt chuẩn kỹ thuật quốc gia chỉ đạt 43,5%. Tỷ lệ này phân bố không đều, cao nhất là các xã Triệu Thành, Triệu Thuận, Triệu Đại, Triệu Độ.

Trích pv Ông Phan Quang Giải – Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong, Quảng Trị (Chúng tôi đã nhiều lần làm việc với công ty nước sạch Quảng Trị, nhưng chưa đạt được kết quả như mong đợi. Chúng tôi đề nghị công ty nước sạch tiến hành khảo sát thực tế, đặc biệt là các xã vùng Đông lân cận thị xã cung cấp nước sạch, từng bước bà con nhân dân Triệu Phong được hưởng lợi nước sạch. Để tiêu chí nước sạch trong xây dựng Nông thôn mới ở Triệu Phong được hoàn thành)

Nước sạch hiện đang là quan tâm hàng đầu không chỉ người dân mà cả chính quyền huyện Triệu Phong. Vấn đề ở đây không chỉ là câu chuyện của tiêu chí hay việc cán đích nông thôn mới, quan trọng hơn là nhu cầu bức thiết trong nâng cao chất lượng cuộc sống của cư dân nông thôn.

Dù đã qua lắng lọc thu công nhưng những hộ gia đình ở vùng nông thôn như chị Lê Thị Loan không thể biết được nguồn nước có đảm bảo an toàn cho sức khỏe không? Và trong khi chưa có nước sạch, gia đình chị Loan buộc phải chấp nhận sử dụng nước nhiễm phèn để sinh hoạt.