BÀI THƠ HAY: VIỆT NAM, MÁU VÀ HOA.
(Xuân Dũng)
Mùa xuân 1973 sau hiệp định Paris, buộc Mỹ rút quân khỏi miền Nam, chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam, mở ra một kỷ nguyên hòa bình trên đất nước chúng ta. Nhà thơ lớn Tố Hữu đã cảm khái sáng tác bài thơ " Việt Nam, máu và hoa". Chúng ta còn nhớ sau hiệp định này, huyện Cam Lộ thuộc tỉnh Quảng Trị đã có trụ sở của Chính phủ lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam. Tại đây Chủ tịch Nguyễn Hữu Thọ và bộ trường ngoại giao Nguyễn Thị Bình đã tiếp đại sứ các nước đến đặt quan hệ ngoại giao và trình quốc thư.
Mở đầu bài thơ, tác giả viết:
Khao khát trăm năm mãi đợi chờ
Hôm nay vui đến ngỡ trong mơ
Một trời xanh thẳm, xanh không tưởng
Mặt đất bình yên giấc trẻ thơ
Đúng là khung cảnh thanh bình đáng mơ ước, thật đáng khát khao, nhất là đối với một dân tộc trải qua qua nhiều cuộc binh đao như dân tộc Việt Nam thì khát vọng hòa bình thật lớn lao và vô cùng mãnh liệt. Cho nên khi nghe tin vui lớn thì triệu người Việt Nam đều nâng niu hòa bình, trân trọng từng phút giây quý hóa của an lành không tiếng súng...
Đây cuộc hổi sinh, buổi hoá thân
Mùa đồng thế kỷ chuyển sang xuân
Ôi Việt Nam! Từ trong biển máu
Người vươn lên, như một thiên thần!
Thế này chăng? Thuở xưa hoang dã
Chàng Sơn Tinh thắng giặc Thuỷ Tinh
Càng dâng nước, càng cao ngọn núi
Chân Trường Sơn, đạp sóng Thái Bình
Từ trong cảm xúc thanh bình vừa chạm mặt, nhà thơ bỗng nhớ đến truyền thống hào hùng chống thiên tai lũ lụt bên cạnh truyền thống chống ngoại xâm bất khuất. Đó cũng là niềm tự hào và tạo nên sức mạnh Việt Nam từ ngàn xưa đến bây giờ.
Chúng muốn đốt ta thành tro bụi
Ta hoá vàng nhân phẩm, lương tâm
Chúng muốn ta bán mình ô nhục
Ta làm sen thơm ngát giữa đầm.
Ta sẵn sàng xé trái tim ta
Cho Tổ quốc, và cho tất cả
Lá cờ này là máu là da
Của ta, của con người, vô giá.
Hai khổ thơ thể hiện tinh thần chiến đấu đến cùng để bảo vệ độc lập, tự do, bảo vệ phẩm giá làm người cho dù phải chịu nhiều gian khổ, hy sinh. Bởi vậy:
Trắng khăn tang, em chẳng khóc đâu
Hỡi em gái mất cha mất mẹ
Nước mắt rơi, làm nhoà mặt quân thù
Em phải bắn, trúng đầu giặc Mỹ.
Tình thương lớn, mạnh hơn lửa thép
Trận địa đây xây giữa lòng người
Dầu mưa nắng, trái đất tròn vẫn đẹp
Đời yêu ta, ta phải thắng cho Đời.
Quyết chiến đấu và quyết chiến thắng để đánh đuổi ngoại xâm, giành lại hòa bình và quyết tâm cho đến ngày thống nhất non sông:
Cút sạch đi, bầy sói hôi tanh!
Đã đến buổi cuối cùng phán quyết
Trả về ta đất rộng trời xanh
Cho bay, những hố bom làm huyệt.
Lịch sử muốn bay cúi đầu tội lỗi
Dưới gươm thiêng hùng khí Thủ đô
Cả bốn biển hoan hô Hà Nội
Pháo đài bay rụng đỏ mặt hồ.
Những chiến công nối tiếp chiến công đã làm nên hùng khí Việt Nam, không bao giờ chịu khom lưng quỳ gối trước giặc ngoại xâm cho dù chúng giàu có và nhiều vũ khí tối tân đến đâu.
Ngọc Hà em! Lộng lẫy hoa tươi
Xin thơm khắp miền Nam, miền Bắc
Chắc Bác Hồ vui, xin kính dâng Người
Và tặng cả anh em cùng ta đánh giặc.
Không nỗi đau nào của riêng ai
Của chung nhân loại chiến công này.
Việt Nam ơi, máu và hoa ấy
Có đủ mai sau, thắm những ngày?
Trong chiến tranh mặc dù chịu nhiều cam go, thử thách kinh hoàng những vẻ đẹp tinh thần, vẻ đẹp tâm hồn của người Việt Nam, cũng như vẻ đẹp của hoa Việt Nam vẫn rạng ngời trong máu lửa.
Chưa dễ lành đâu, những vết thương
Nửa mình còn nhức, hỡi quê hương!
Song mùa vui đã mang xuân tới
Đã tắt hôm nay lửa chiến trường.
Rừng núi đã xanh màu giải phóng
Hãy trào lên, ơi sóng Cửu Long
Quét phăng những rác bùn ứ đọng
Những thép gai ngăn mặt, cắt lòng.
Đúng là: chưa dễ lành đâu, những vết thương. Những vết thương nhìn thấy và không thể nhìn thấy trên cơ thể mẹ Việt Nam và những đứa con rứt ruột sinh thành. Vì vậy còn nhiều điều phải làm để nối vòng tay lớn. Đúng như nhà thơ dự báo, sau chiến tranh gần nửa thế kỷ, hết thảy chúng ta vẫn tiếp tục không mệt mỏi con đường hòa hợp, hòa giải dân tộc, bởi lẽ thống nhất đất nước phải hòa quyện với thống nhất lòng người, thống nhất địa lý nhất thiết phải song trùng với thống nhất nhân tâm. Còn bao việc phải làm và chúng ta nhất định phải làm bằng thành tâm của từng người, của muôn người, quyết đem lại một giang sơn thống nhất, kết đoàn và hùng mạnh cho hôm nay và cả mai sau.
Ta lại về ta, những đứa con
Máu hoà trong máu, đỏ như son
Sài Gòn ơi, Huế ơi! Xin đợi
Tái hợp, huy hoàng, cả Nước non!
Bài thơ "Việt Nam, máu và hoa" là khúc tráng ca, một khúc trữ tình chính luận bằng thơ sâu sắc và xúc động lòng người. Bài thơ như một sự tổng kết bằng nghệ thuật ngôn từ, bằng tâm cảm của một nhà thơ trữ tình chính trị hàng đầu của nền thơ ca cách mạng, đã trở thành một cột mốc trong sự nghiệp sáng tác của Tố Hữu. Một bài thơ hay!
Từ cột mốc sáng tác bài thơ này, cả dân tộc còn đi tiếp hai năm nữa mới có thể thống nhất non sông vào 1975, cả đất nước mới có thể ca khúc khải hoàn. Và đó cũng là một sự kiện trọng đại trong lịch sử Việt Nam đã ghi dấu trong hành trình của toàn thể hậu sinh, con Lạc cháu Hồng.
(Tiếp theo là đọc diễn cảm bài thơ này trên YOTUBE:
Bài thơ Việt Nam, máu và hoa của Tố Hữu - YouTube)
|