Chương trình PTTT: ngày 5/8: Ứng dụng cây trồng mới có giá trị

Rất vui khi được đồng hành cùng QV&CB trong chương trình tọa đàm phát thanh hôm nay. Chương trình đang được phát trên tần số 92,5mzH. Thưa QV & CB! Giai đoạn 2021 – 2025,  ngành Khoa học và Công nghệ Quảng Trị đã và đang tập trung triển khai thực hiện kịp thời, quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp KH&CN đã đề ra và để lại nhiều dấu ấn quan trọng. Qua đó đã đưa KH&CN ngày càng gắn với thực tiễn đời sống và phục vụ có hiệu quả sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Chúng ta cùng tim hiểu nội dung này với sự đồng hành của vị khách mời: ông Đào Ngọc Hoàng, GĐ Trung tâm ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ - Sở KHCN Quảng Trị.  Mời QV & CB cùng nghe.

                             Nhạc cắt

Thưa QV & CB! Trong chiến lược phát triển KH&CN Quảng Trị đến năm 2020 mục tiêu chính là đảm bảo cung cấp luận cứ khoa học cho quá trình CNH-HĐH của tỉnh gắn với phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; phục vụ hiệu quả các mục tiêu kinh tế- xã hội của tỉnh đến năm 2020. Theo đó, những năm gần đây,  khoa học và công nghệ đã và đang khẳng định vai trò và sức mạnh vô cùng to lớn trong các lĩnh vực công nghiệp hóa, hiện đại hóa quê hương.

Vừa qua, thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Trị, Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị  -  Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã và đang thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ tỉnh liên quan đến ngành Nông nghiệp đề nghị thực hiện trong năm 2022. Trong đó, tập trung xác định các đề xuất đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp tỉnh thuộc lĩnh vực nông nghiệp đi theo hướng phát triển các công nghệ phục vụ sản xuất, các sản phẩm có giá trị gia tăng và lợi thế cạnh tranh cao; các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ sạch,...ưu tiên các dự án sản xuất thử nghiệm, phát triển sản phẩm hàng hoá chủ lực; điều chỉnh cơ cấu hợp lý giữa nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ với tiếp thu và làm chủ công nghệ tiên tiến phù hợp với điều kiện địa phương.  Việc ứng dụng, trồng thử nghiệm 1 số loại cây mới đã được thực thi và có nghiên cưú nhân giống thử nghiệm bài bản, khoa học và mang tính ứng dụng thực tiễn cao. Xung quanh nội dung này, chúng ta cùng nghe 1PS ngắn sau:

                   ( Chèn)

( tại Trạm Nghiên cứu, Ứng dụng KH&CN Bắc Hướng Hóa trồng thử nghiệm thành công cà chua Cherry bằng công nghệ cao theo phương pháp hữu cơ đảm bảo an toàn cho sức khỏe của người tiêu dùng, sản phẩm được tiêu thụ mạnh trên thị trường. Sau gần 3 năm triển khai, đơn vị đã làm chủ các quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch và bảo quản cây cà chua Cherry, với 03 giống: cà chua cherry đỏ, cà chua cherry chocolate, cà chua cherry vàng.Trong điều kiện nhà màng, cây cà chua sinh trưởng, phát triển tốt, cây ít bệnh, tỉ lệ ra quả 100%; Cà chua thu hoạch có độ dày thịt quả lớn hơn 4 mm, Độ ngọt (Brix) đạt: 8,5 - 10, thời gian bảo quản 8 - 9 ngày trong điều kiện tự nhiên.Chất lượng cà chua sau thu hoạch đạt yêu cầu về độ dày, độ ngọt, thời gian bảo quản. Đây là sản phẩm KHCN được người tiêu dùng đánh giá cao so với các loại cà chua hiện có của địa phương.  Kính thưa QV&CB, bên cạnh đó Lan Kim Tuyến, hay còn có tên gọi Lan Gấm, cỏ Nhung, Kim cương, Giải thủy tơ…là loại cây dược liệu rất quý hiếm. Y học hiện đại đã phân tích và xác định được Lan Kim tuyến chứa các thành phần hoạt chất có dược tính rất quan trọng. Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và Thông tin KH&CN thuộc Sở Khoa học và Công nghệ cũng đã xây dựng đề tài KH&CN cấp tỉnh: “Nghiên cứu nhân giống và trồng thử nghiệm cây lan Kim Tuyến tại vùng Bắc Hướng Hóa” đã được UBND tỉnh  thông qua, góp phần ứng dụng tiến bộ khoa học trong khai thác, phát triển,sử dụng bền vững nguồn tài nguyên dược liệu quý, bảo tồn đa dạng sinh học, mở ra cơ hội phát triển loại cây dược liệu có giá trị kinh tế trên địa bàn tỉnh. Tại Quảng Trị, Lan Kim Tuyến phân bố chủ yếu ở vùng rừng núi của huyện Đakrông và Hướng Hóa có độ cao từ 500 - 1.600 m. Hiện nay, loài Lan dược liệu này đang có nguy cơ bị tuyệt chủng vì chúng thường phân bố hẹp, mọc rải rác mà số lượng ở từng nơi lại không nhiều và đang bị khai thác cạn kiệt để sử dụng. Để bảo tồn cây Lan Kim Tuyến, ngoài các giải pháp như bảo vệ cây mọc ở rừng tự nhiên, đem cây về trồng chăm sóc tại vườn thì giải pháp áp dụng kỹ thuật nuôi cấy mô là biện pháp tối ưu nhất với nhiều đặc điểm ưu việt như cho hệ số nhân cao, chủ động được thời gian ra cây giống, bảo vệ tốt nguồn Gen quý hiếm. Sau khi thành công nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô Lan Kim tuyến, Trung tâm đã đưa cây giống trồng thử nghiệm tại Trạm Nghiên cứu KH&CN Bắc Hướng Hóa quy mô trên300 m2 với 35.000 cây để theo dõi khả năng sinh trưởng, phát triển, năng suất và hiệu quả kinh tế, hoàn thiện quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc cây Lan Kim tuyến trong nhà lưới phù hợp với điều kiện vùng sinh thái đặc thù trong tỉnh. Với đặc tính chịu bóng và cần độ ẩm cao, nên trồng Lan Kim Tuyến trong nhà có mái che nhằm giảm ánh sáng. Có thể dùng nhà lưới đơn giản, nhà lưới che tạm, nhà lưới hiện đại.Tuân thủ quy trình kỹ thuật từ khâu ươm giống, trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh là điều kiện quyết định quá trình sinh trưởng, phát triển vườn cây và chất lượng, hiệu quả trồng Lan Kim Tuyến sau chu kỳ trồng từ 8 tháng đến 1 năm.

Thành công của nhiệm vụ khoa học này có ý nghĩa rất lớn trong việc góp phần bảo tồn và phát triển cây dược liệu quý hiếm đang có nguy cơ bị khai thác quá mức dẫn đến tuyệt chủng trong tự nhiên, tạo ra một loại cây trồng mới trên vùng Bắc Hướng Hóa. Từ những thành công bước đầu trong nhân giống Lan Kim tuyến bằng nuôi cấy mô và hoàn thiện quy trình trồng Lan Kim tuyến bằng nuôi cấy mô trong nhà lưới, đơn vị chủ trì thực hiện sẽ tiếp tục sản xuất cây giống để nhân rộng mô hình./)

          Vâng, thưa QV & CB! Thưa ông Đào Ngọc Hoàng, GĐ Trung tâm ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ - Sở KHCN Quảng Trị. Thời gian qua ngành KHCN Quảng Trị chú trọng thực hiện gắn với việc phát triển các hàng hóa chủ lực nhằm nâng cao gia trị gia tăng và tính cạnh tranh sản phẩm, tập trung triển khai các nội dung liên quan đến nhãn hiệu, thương hiệu, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến tạo sản phẩm chất lượng cao, phù hợp với lợi thế cạnh tranh của địa phương, trong từng ngành và các công nghệ chiến lược, nền tảng của CMCN 4.0. Ông có thể khái quát những thành quả nghiên cứu, ứng dụng thành tưụ KHCN mà Quảng Trị đạt được?

Tl:

Công tác chuyển giao và ứng dụng KH&CN vào quản lý, sản xuất, kinh doanh được đẩy mạnh, góp phần hỗ trợ người dân, doanh nghiệp nâng cao đời sống, phát triển sản xuất, phục vụ tích cực cho phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, nhất là cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Thực tế về vấn đề này là như thế nào, xin mời ông?

Tl:

Trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ đã triển khai các dự án sản xuất thử nghiệm, các nhiệm vụ hoàn thiện, chuyển giao các công nghệ, các mô hình mới gắn với thực tiễn sản xuất của các đơn vị, địa phương. Thông qua các nhiệm vụ KH&CN, nhiều kỹ thuật, công nghệ tiến bộ đã được nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao mang lại kết quả cao. Cùng với đó,  Ngành KH&CN đã và đang thực hiện nhiệm vụ đổi mới sáng tạo đã góp phần quan trọng, toàn diện về quản lý nhà nước cũng như phục vụ phát triển KT-XH. Trong bối cảnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo có ảnh hưởng ngày càng rõ nét đối với KT-XH. Theo đó, giai đoạn 2022 - 2025, Sở KH&CN Quảng Trị tiếp tục đổi mới  hướng mạnh về cơ sở, lấy doanh nghiệp và người dân làm đối tượng phục vụ. Từng bước đưa  KH&CN thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà trong thời đại công nghiệp 4.0. Qua đây ông có thể cho biết nhiệm vụ trọng tâm  của ngành nói chung và của trung tâm nói rieeng để thực hiện?

TL:

Vâng, có thể nói, Ứng dụng CNSH là xu thế tất yếu nhằm tạo ra những đột phá mới trong sản xuất nông nghiệp, hướng tới phát triển nền nông nghiệp sạch, hiện đại và bền vững. Xác định tầm quan trọng của công nghệ sinh học trong quá trình phát triển kinh tế- xã hội, tỉnh Quảng Trị đã coi trọng việc lãnh đạo đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học,..đem lại các sản phẩm quý, đặc trưng và có giá trị cao. Chúng ta cùng nghe 1 PS ngắn sau đây của chúng tôi.

                             ( PS chèn)

(Những thành tựu khoa học và công nghệ ngày càng được quan tâm, nghiên cứu, ứng dụng, phổ biến và áp dụng sâu rộng trong thực tiễn, tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống, nâng cao thu nhập.Trước hết có thể khẳng định, ngành nông nghiệp tỉnh nhà đã có nhiều đột phá trong việc nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, triển khai ứng dụng hơn 30 mô hình, giải pháp khoa học tiêu biểu trên các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, ngư nghiệp... góp phần thúc đẩy thâm canh, chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng năng suất, chất lượng, góp phần tích cực vào việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.  Đc  Võ Văn Hưng – CT UBND tỉnh cho rằng:

                             ( Ghi âm)

Nhằm nâng cao năng lực KH&CN của tỉnh làm nền tảng vững chắc và động lực góp phần chuyển dịch cư cấu kinh tế, đẩy mạnh sản xuất và thúc đẩy tốc độ tăng trưởng nền kinh tế của tỉnh; đồng thời, đổi mới tổ chức và hoạt động KH&CN phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, có chất lượng và tính hiệu quả cao.  Theo đó tỉnh Quảng Trị đã xác định: Khoa học và công nghệ không chỉ là lý thuyết mà còn phải gắn nghiên cứu với ứng dụng, với hoàn cảnh thực tiễn, phải không ngừng cải tiến kỹ thuật, liên kết chặt chẽ với quá trình lao động, sản xuất và phục vụ đời sống nhân dân. Ông Trần Ngọc Lân, GĐ sở KH&CN cho rằng:

                             ( Ghi âm)

Theo đó, Quảng Trị phấn đấu đưa mức đầu tư của toàn xã hội cho KH&CN 2,5% GDP vào năm 2030. Chính vì vậy, mục tiêu chính của chiến lược phát triển KH&CN Quảng là nhằm hình thành những cơ sở khoa học để xác định rõ mục tiêu, quan điểm, các giải pháp phát triển KH&CN của tỉnh ; đổi mới căn bản cơ chế quản lý KH&CN của tỉnh; Phục vụ hiệu quả các mục tiêu kinh tế- xã hội của tỉnh đến năm 2020, xây dựng và phát triển năng lực KH&CN đạt trình độ tiên tiến so với các địa phương khác trong cả nước.

Trên cơ sở này, ngành Khoa học và công nghệ Quảng Trị tiếp tục đồng hành với cơ sở, đồng hành với doanh nghiệp; nâng cao chất lượng các đề tài nghiên cứu và đưa các đề tài ứng dụng vào thực tế; tiếp tục đổi mới toàn diện về cơ chế, chính sách và hoạt động. Vấn đề trọng tâm là cần coi khoa khoa học công nghệ là động lực, nguồn lực quan trọng thúc đẩy CNH HĐH của tỉnh. Có thể khẳng định, ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam không chỉ nhằm tôn vinh các nhà khoa học và thành tựu khoa học công nghệ; tuyên truyền, phổ biến tri thức khoa học; mà còn nâng cao nhận thức và khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ Việt Nam, tinh thần đam mê lao động sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân../)

                             ( Nhạc cắt)

QV & CB thân mến! Việc phát triển, ứng dụng công nghệ sinh học không chỉ là chủ trương, định hướng mà đã trở thành giải pháp hữu hiệu để phát triển nhanh, bền vững trong các ngành, lĩnh vực, tổ chức sản xuất có liên quan đến sinh học, cũng như tại tất cả các địa phương trong toàn quốc. Sở Khoa học và Công nghệ thông qua việc đặt hàng nghiên cứu thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ sinh học mới vào sản xuất. Hiện tại, Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và Thông tin Khoa học và Công nghệ Quảng Trị đã sản xuất thành công 6 loại chế phẩm vi sinh phục vụ sản xuất và đời sống. Đồng thời, thúc đẩy chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ ứng dụng các công nghệ sinh học mới trong việc nâng cao năng suất, chất lượng, khả năng cạnh tranh hoặc tạo ra sản phẩm mới trong các doanh nghiệp và người dân. Như vậy để thực hiện, về phía đơn vị có kiến nghị đề xuất gì – thưa ông Đào Ngọc Hoàng?

TL:

Ngành KH&CN đã và đang thực hiện nhiệm vụ đổi mới sáng tạo đã góp phần quan trọng, toàn diện về quản lý nhà nước cũng như phục vụ phát triển KT-XH. Trong bối cảnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo có ảnh hưởng ngày càng rõ nét đối với KT-XH, năm 2022, Sở KH&CN Quảng Trị tiếp tục đổi mới hướng  mạnh về cơ sở, lấy doanh nghiệp và người dân làm đối tượng phục vụ. Từng bước đưa KH&CN thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà trong thời đại công nghiệp 4.0. Và đên đây thời lượng của CT cũng xin đc kết thúc. Cảm ơn quý vị đã chú ý lắng nghe,